فناوری های مدیریت بحران ایرانی در پشت سد بلند بی توجهی - مجله نیلوفری

به گزارش خبرنگاران، ساختمان پلاسکو حالا دیگر به خاطره تلخ برای همه تبدیل شده است و این حسرت همیشه با ما است که چرا از به کاربردن فناوری های نوین در عرصه های مدیریت بحران ناتوان هستیم.

علم رباتیک امروزه کاربردهای وسیعی در همه حوزه ها به ویژه در مدیریت بحران پیدا نموده است؛ چراکه این ربات ها می توانند به جای انسان در مناطق پرخطر وارد شوند و ضمن ارائه اطلاعات به امدادگران و مانع از بروز تلفات جانی شوند. این در حالی است که ربات های امدادگر و آتش نشان ساخته شده از سوی محققان کشور انتظار دست های نوازشگری هستند تا شاید روزی در جایی به کار گرفته شوند.

از سوی دیگر پوشش ها و فوم های ضد آتش از سوی محققان کشور ارائه شده است که کاربرد وسیع این مواد می تواند از گسترش آتش سوزی جلوگیری کند و کاربرد این فناوری احتیاج به فرهنگ سازی در کشور دارد.

ربات های امدادگر ایرانی که پیروز به دریافت گواهی نامه شدند

دکتر مرتضی موسی خانی رییس کمیته ملی ربوکاپ جمهوری اسلامی ایران در گفت وگو با خبرنگار خبرنگاران کاربردی کردن ربات ها در حوزه های مختلف را یکی از الزامات تحقیقاتی این کمیته ذکر کرد و اضافه نمود: در این راستا ربات های امدادگری که در دانشگاه آزاد قزوین طراحی و ساخته شده است کاربردهای وسیعی در شناسایی مصدومین و ارائه گزارش های حیاتی دارد.

وی با تاکید بر اینکه این ربات قادر است صدا، حرکت و دما را گزارش دهد، تاکید نمود: این ربات قادر است نقشه موقعیت مصدومان را به امدادگر ارائه دهد از این رو این ربات یک ربات بسیار کاربردی است و توانسته گواهی نامه های متعددی را از سازمان های برون مرزی از جمله موسسه ملی استاندارد و تکنولوژی آمریکا دریافت کند.

رییس کمیته ملی ربوکاپ جمهوری اسلامی ایران افزود: علاوه بر آن این ربات ها در مسابقات ربوکاپ، که یکی از مهمترین رویدادهای رباتیک و هوش مصنوعی در جهان است، توانست از رقبای صنعتی خود از کشورهای آلمان، اتریش، آمریکا، ژاپن، چین، تایلند، مکزیک و انگلستان سبقت بگیرد و به مقام قهرمانی جهان دستیابد.

ربات آتش نشان ایرانی

موسی خانی، ربات آتش نشان را از دیگر دستاوردهای محققان دانشگاهی نام برد و یادآور شد: این ربات قادر است در اطفا حریق نقش موثری ایفا نماید.

رییس دانشگاه آزاد قزوین با بیان اینکه این ربات طراحی و مراحل ساخت را طی می نماید، خاطر نشان کرد: امیدواریم این ربات را با هدف کاربردی شدن، فراوری کنیم و به سرنوشت ربات امدادگر دچار نگردد و سازمان های امدادی و خدماتی بتوانند از این ربات ها در جهت حفظ جان نیروهای امدادی خودشان بهره مند شوند

نمونه ای از ربات امدادگر محققان کشور

وی با اشاره به فاجعه تلخ پلاسکو، یادآور شد: تصاویر منتشر شده از این فاجعه بسیار دردناک است و ما امیدواریم از این فناوری ها استفاده گردد تا کمتر شاهد این گونه حوادث باشیم.

موسی خانی با تاکید بر اینکه از این دست فجایع و همچنین بلایای طبیعی چون سیل و زلزله همیشه در حال رخ دادن است، اظهار کرد: با استفاده از این فناوری ها می توان آلام جامعه را کاهش داد.

ساخت ماشین های کوچک برای امدادرسانی سریع

موسی خانی با اشاره به پیروزیت محققان کشور در طراحی و ساخت خودروهای برقی، اضافه نمود: این خودروها که نمونه ای از آن خودروها در حضور رییس جمهور رونمایی شد، در بیشتر کشورهای اروپایی به عنوان خودروهای کوچک که می تواند به سرعت از معابر عبور کند و نیروهای پلیس و امدادی چون آتش نشان ها و همچنین پزشکان را سریع به محل برساند، استفاده می گردد.

وی با بیان اینکه در این خودروها امکانات اولیه قرار داده شده است، یادآور شد: متاسفانه با فرهنگ بسیار غلط تجمع مردم در مواقع بحرانی روبرو هستیم که این امر بازدارندگی برای امدادرسانی ایجاد خواهد نمود و این خودرو می تواند راهکاری برای امدادرسانی سریع در مواقع ضروری باشد.

نرم افزاری برای مدیریت بحران شهرها

رییس کمیته ملی ربوکاپ جمهوری اسلامی ایران با اشاره به دستاورد محققان کشور در زمینه مدیریت بحران، گفت: در این راستا از سوی تیم های رباتیک کشور نرم افزار شبیه ساز امداد را فراوری نموده اند که سال ها است در مسابقات جهانی شبیه سازی ارائه می گردد.

وی با اشاره به قابلیت های این نرم افزار یادآور شد: این نرم افزار به وسیله شبیه سازی می تواند با تخمین گسترش آتش، اقدام به انتقال آب و باز کردن معابر توسط ماموران پلیس و نجات مصدومان کند و این نرم افزار می تواند توسط سازمان های مرتبط برای مواقع بحرانی استفاده گردد.

موسی خانی با تاکید بر اینکه دستاوردهای خوبی در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور ارائه شده است، ادامه داد: دانشگاه ها در حال حرکت به سمت دانشگاه نسل چهارم هستند و این دانشگاه ها باید بتوانند برای سرنوشت کشور موثر باشند و از سوی دیگر مدیران فعال در بخش های مدیریت بحران از این دستاوردها استفاده نمایند.

سرمایه گذاری برای حفظ جان انسان ها

موسی خانی با بیان اینکه تجهیز نیروهای امدادی احتیاج به سرمایه گذاری دارد، یادآور شد: سرمایه گذاری برای استفاده از فناوری برای کاهش تبعات فجایع را باید آغاز کنیم و سرمایه گذاری های اجرا شده در این حوزه در مقابل جان انسان ها و سرمایه های اجتماعی ناچیز است.

به گفته وی نیروهای متخصص، سرمایه های اجتماعی هر کشور و هزینه تربیت هر نیروی انسانی یک میلیون دلار گزارش شده است.

تجربه سایر کشورها برای استفاده از فناوری برای مدیریت بحران

وی به بیان تجربیات سایر کشورها در زمینه بهره برداری از فناوری پرداخت و گفت: به عنوان مثال نیروی پلیس آمریکا مجهز به ربات های امدادگر به ویژه در حوزه هایی چون مقابله با تروریسم و انفجارها هستند.

موسی خانی با تاکید بر اینکه ربات های آتش نشان نیز در جهان در حال کاربردی شدن است، یادآور شد: در ایران علی رغم کوشش های 14 ساله محققان، سرمایه گذاری های اجرا شده و دستاوردهایی که در این زمینه عرضه شده تاکنون از این فناوری ها بهره مند نشدیم.

لزوم کاربردی کردن فناوری در مدیریت بحران

وی با بیان اینکه با اشاره به فاجعه پلاسکو تاکید نمود: با مشاهده این رویدادهای تلخ جای خالی ربات های امدادگر در سوانح طبیعی و غیرطبیعی مانند فاجعه ساختمان پلاسکو به شدت احساس می گردد.

رییس کمیته ملی ربوکاپ جمهوری اسلامی ایران افزود: دانشگاه آزاد اسلامی قزوین در طول 2 سال گذشته، بارها با تقبل هزینه های اجرایی، به صورت داوطلبانه اقدام به برگزاری مانورهای متعدد امداد و نجات، چک و خنثی سازی بمب و مدیریت بحران در ارگان های مختلف نموده است اما با وجود برگزاری پیروزیت آمیز مانورها و با وجود کسب گواهینامه های مختلف تاکنون هیچ اقدام عملی و درخواستی مبنی بر تجهیز مراکز امدادی از جمله آتش نشانی به این امکانات به ما ارائه نشده است.

وی تاکید نمود: حضور ربات های امدادگر، که قابلیت کنترل از فواصل دور را داراند، احتیاج به حضور نیروهای امدادی در نقاط پر خطر یک منطقه سانحه دیده را به حداقل می رساند و به این ترتیب می توان از میزان تلفات نیروی انسانی در حین امداد و تخریب های دیگر به میزان قابل توجهی کاست.

این محقق حوزه رباتیک با اشاره به مزایای کاربری کردن فناوری در مدیریت بحران گفت: استفاده از این تکنولوژی ها نه تنها از قابلیت های منحصر به فرد ربات های امدادگر در حوادث شهری و غیر شهری می توان بهره برد بلکه در صورت بروز سوانح ثانویه خسارت مادی مانند از دست رفتن ربات ها، جایگزین تلفات جانی مانند از دست رفتن نیروهای امدادی خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه فقدان یک فرد و تلفات جانی عوارض گسترده اجتماعی و معنوی را در پی دارد، اظهار کرد: ربات های امدادگر ایرانی با وجود تمام ویژگی های منحصر به فرد، طی سالیان گذشته مورد بی توجهی و بی مهری قرار گرفته اند و انتظار ورود به عرصه های عملیاتی را می کشند.

به گفته رییس دانشگاه آزاد قزوین با راه نیافتن ربات ها به عرصه های عملیاتی کشور و همچنین عدم وجود حمایت های موثر از نخبگان علم رباتیک، بسیاری از دانشگاه ها، موسسات و شرکت های مرتبط با این رشته در اقصی نقاط جهان فرصت را غنیمت شمرده و با جذب مهندسان زبده ایرانی، بی هیچ زحمتی حاصل سال ها پژوهش و تجربه را در جهت اهداف خود به کار خواهند گرفت.