تغییر طرز تلقی مدیرانی که میراث فرهنگی را مخل توسعه می دانند احتیاج به زمان دارد - مجله نیلوفری

به گزارش خبرنگاران به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سیدمحمد بهشتی رئیس پژوهشگاه در نشست خبری امروز یکشنبه 8 مهر 97 در آستانه برگزاری دومین همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار به پرسش های خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی پاسخ گفت.

او ابتدا با اشاره به وجود چالش هایی در نسبت به میراث فرهنگی اضافه نمود: در جهان از بعد جنگ دوم جهانی حفاظت از میراث فرهنگی از مسائل پیش روی اروپاییانی بود که در کوشش برای باز سازی بودند و در آن روزگار افرادی که فعالیت توسعه ای می کردند نسبت به دو امر رویکرد منفی پیدا نموده بودند.

او این دو امر را حفاظت از میراث فرهنگی و محیط زیست دانست و توضیح داد که این افراد گمان می کردند حفاظت از این دو عوامل مخل توسعه هستند.

او با ابراز تأسف از اینکه خبرها خیلی دیر به دست ما می رسد گفت: در دهه های اخیر نیز در ایران با این قصه روبرو بودیم که جریان توسعه در کشور نسبت خودش را با محیط زیست و میراث فرهنگی به عنوان عامل مخل تلقی می نموده است.

بهشتی اضافه نمود: به همین دلیل نیز از زمان فعال شدن ماشین توسعه شاهد تخریب های وسیعی نسبت به حوزه میراث فرهنگی در بافت ها و محوطه های تاریخی هستیم.

او با اشاره به وارد شدن موضوع میراث فرهنگی به برنامه های توسعه از برنامه سوم اظهار کرد: از همان زمان کوشش هایی برای برقراری نسبت متعادل و متوازنی میان میراث فرهنگی و توسعه صورت گرفت به گونه ای که هم توسعه اتفاق بیفتد و هم موضوع حفاظت از میراث فرهنگی جدی گرفته گردد.

بهشتی اضافه نمود: بندهایی در برنامه سوم و چهارم نهاده شد که البته در برنامه چهارم به اجرا درنیامد ولی به عنوان اسناد حقوقی شاهد تغییر رویکردی در عرصه توسعه نسبت به موضوع میراث فرهنگی بودیم.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگی توضیح داد: آن موقع این تصور وجود داشت که در بهترین حالت نسبت توسعه و میراث فرهنگی نسبت حسن همجواری است یعنی اینکه این دو رعایت هم را بنمایند تا حفاظت و توسعه هر دو محقق شوند.

او گفت: اما واقع قضیه طبق تجربه جهانی این است که توسعه زمانی توسعه مقرون به صرفه ، متوازن ، متعادل و پایدار است که مبتنی بر یافته های میراث فرهنگی باشد.

به گفته بهشتی در مطالعات منتشر شده توسط یونسکو آمده که توسعه باید مبتنی بر فرهنگ باشد و مبدا و مقصدش هم فرهنگ باشد یعنی نسبت فرهنگ با توسعه مبدا و مقصد است.

او تأکید کرد: نسبت میراث فرهنگی با توسعه مانند نسبت توسعه با اموری نظیر بهداشت ، صنعت و... نیست.

او با بیان این نکته که باید شاهد توسعه مبتنی بر میراث فرهنگی باشیم ، فهم این موضوع را خصوصا برای برنامه ریزان و مدیران که عادت نموده اند موضوع میراث فرهنگی را مخل توسعه تلقی نمایند خیلی سخت دانست و گفت: تغییر طرز تلقی این افراد احتیاج به زمان دارد.

او گفت: به همین منظور در سال 94 نخستین همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار با همکاری سازمان برنامه بودجه و همفکری دوستانی که در زمینه این تغییر رویکرد را داشتند برنامه ریزی و برگزار گردید.

او برگزاری این همایش را فتح بابی نسبت به یک تلقی جدید نسبت به موضوع میراث فرهنگی و توسعه دانست و توضیح داد: بدین ترتیب اکتفا به یک لفظ به عنوان توسعه پایدار نمی کنیم بلکه درامر توسعه پایدار با همان تعریف که توسعه مبدا و مقصدش فرهنگ است ورود ماهوی می کنیم.

او اضافه نمود: با توجه به چنین نگاهی برای اینکه حساسیت جامعه تخصصی نه در حوزه میراث فرهنگی بلکه در رشته های مختلف که مربوط به توسعه است برانگیخته گردد ، به نقاط ملتهبی که چالش های اصلی در امر توسعه هستند مانند تحولات اقلیمی ، مباحث آب و ... حساسیت نشان داده شد.