کارنامه یک سال دولت زنان در فنلاند - مجله نیلوفری

یک سال پیش در همین روزها فنلاند با معرفی خانم سانا مارین 34 ساله در مقام نخست وزیر به عنوان جوان ترین رهبر جهان در صدر اخبار رسانه های بین المللی قرار گرفت.

به گزارش خبرنگاران به نقل از یورونیوز، اما جوان بودن تنها ویژگی خانم مارین نبود؛ او باید دولتی ائتلافی از 5 حزب را اداره می کرد که با وجود گرایش های سیاسی متفاوت یک ویژگی مشترک داشتند: رهبران زن.

لی اندرسون 32 ساله (ائتلاف چپ)، ماریا اوهیسالو 34 (جبهه سبز)، آنا-مایا هنریکسون 55 ساله (حزب مردمی سوئدی فنلاند) و کاتری کولمونی 32 ساله (حزب میانه رو) همراه با سانا مارین سوسیال دموکرات وارد دولت فنلاند شدند.

یک سال پس از این تجربه کمابیش یگانه، آیا دولت زنانه فنلاند در جهان مردسالار سیاست پیروز عمل کرده است؟

اگرچه شمار زنان در هیات دولت فنلاند نسبت به بسکمک دیگر از کشورهای جهان همچنان زیاد نیست، اما سانا مارین چهارمین نخست وزیر زن این کشور شمال اروپاست.

یوهانا کانتولا، استاد مطالعات جنسیتی دانشگاه تامپره فنلاند می گوید: ما سنت رهبران زن را در تاریخمان داریم و بنابراین دولت کنونی برای ما مساله ای عجیب و غریب نیست. به اعتقاد خانم کانتولا، فنلاندی ها وقتی که واکنش های جهانی به این ماجرا را دیدند، متوجه شدند که بخشی از یک پدیده به شمار می فرایند: ما یک کشور بسیار کوچک هستیم و به همین دلیل آنچه دیگران درباره ما می گویند بسیار برایمان جذاب است. برابری بخشی از هویت کشور ما را می سازد و به این ترتیب، مردم با دقت بسکمک کار این دولت را نظارت می کردند.

سوسیال دموکرات ها جوانترین نخست وزیر تاریخ فنلاند را برگزیدند

سانا مارین از یک خانواده کارگری می آید. او 27 سالگی به عنوان عضو شورای شهر تامپره برگزیده شد. سه سال بعد برای نخستین بار با رای شهفرایندان به مجلس فنلاند راه یافت.

فنلاند در سال 2019 و در پی اعتصاب کارگران خدمات پست با یک بحران سیاسی روبه رو شد: آنتی رینه، نخست وزیر و رهبر پیشین حزب سوسیال دموکرات از سمت خود کناره گرفت و جای خود را به صدر جدید حزب، سانا مارین داد.

نخست وزیر جدید، همصدا با دولت پیشین برنامه های اصلاحی برای برابری جنسی و مبارزه با تغییرات اقلیمی را در دستور کار قرار داد. با این حال شیوع جهانی ویروس کرونا برنامه های دولت ائتلافی با 5 وزیر زن را با چالش های جدی روبه رو کرد.

کیمو الو، پژوهشگر مطالعات اروپایی دانشگاه تورکو می گوید: سال اول، سال کرونا بود. بیشتر سیاست گذاری ها و برنامه ها معطوف به مقابله با ویروس بود. به این ترتیب، بسکمک از سیاست های پیش بینی شده عملا فرصتی برای اجرا پیدا نکرد.

پاسخ سریع و کارا به بحران کرونا

تجربه پیروز دولت فنلاند در رویارویی با کووید-19، در بسکمک از نقاط جهان تحسن شده است. فنلاند، دقیقا برخلاف کشور خبرساز همسایه، سوئد، تمام مدارس و شرکت ها را در آغاز همه گیری کرونا تعطیل و کشور را از 16 مارس قرنطینه کرد. این زمانی بود که شمار بیماران کرونایی شناسایی شده در فنلاند به 300 نفر هم نمی رسید.

بسکمک از کارشناسان معتقدند که فنلاند با اتخاذ موازین سخت گیرانه زودهنگام، یکی از پیروز ترین تجربه ها در رویارویی با موج اول کرونا بوده است.

یوهانا کانتولا می گوید: آنچه باعث این واکنش مناسب شد و به نحوی به پای سانا مارین نوشته می شود، همین توانایی برقراری ارتباط شفاف با شهفرایندان بود. دولت فنلاند برای مدیریت بحران، در همان روزهای اول شیوع ویروس از کارشناسان خارجی کمک خواست.

فنلاند هم ردیف دیگر کشورهایی که رهبران زن دارند، یکی از مدل های پیروز کنترل بیماری کووید-19 به شمار می رود.

یک پژوهش دانشگاه ریدینگ لیورپول نشان می دهد که تفاوت معنادار و سازمان یافته ای میان شمار مبتلایان به کووید-19 و موارد مرگ ومیر ناشی از این بیماری در کشورهایی که زنان رهبر آن ها را اداره می کنند وجود دارد: این دست کشورها عملکرد پیروز تری نسبت به دیگران داشته اند.

نتایج این پژوهش آکادمیک نشان می دهد که رهبران زن واکنش سریع تر و قاطعانه تری نسبت به موارد بالقوه ای که می توانسته به مرگ ومیر منجر شود، داشته اند. بخش دیگری از همین پژوهش بر تحلیل داده های شکل برقراری ارتباط رهبران زن با شهفرایندان و بررسی مقایسه ای پذیرش ریسک جان انسان ها و اقتصاد متمرکز شده است.

پیروزیت رهبران زن در رویارویی با بحران کرونا

با وجود کارنامه مثبت دولت سانا مارین در مهار موج اول شیوع ویروس کرونا، فنلاند در حال حاضر درگیر موج دوم است. دولت زنان با انتقادهای پرشماری درباره رویارویی با بحران سلامت روبرو است و این کشور کوچک اسکاندیناوی، روزانه صدها مورد جدید ابتلا به کووید-19 را شناسایی می کند. با این همه و تا زمان تنظیم این گزارش، شمار مرگ ومیر ناشی از این بیماری، هنوز به پیک موج اول نرسیده است.

قوه قضائیه (دادگستری) فنلاند هفته گذشته گفت که پاسخ، سازماندهی و هماهنگی وزارت خانه ها در پاسخ به بحران سلامت درخور نبوده است.

موج دوم شیوع کرونا محبوبیت دولت سانا مارین را محک می زند

توماس پویستی، وزیر دادگستری فنلاند هفته پیش با انتشار گزارشی گفت هماهنگی و همکاری میان وزارت خانه ها در ابتدای ماجرا کافی و تقسیم مسئولیت میان وزارت خانه های تامین اجتماعی و بهداشت هم کاملا روشن نبوده است.

این گزارش در حالی منتشر می شود که براساس نتایج آخرین نظرسنجی ها میزان محبوبیت دولت فنلاند در میان شهفرایندان به شدت سقوط کرده است. داده های پیمایش افکار عمومی تلویزیون دولتی فنلاند نشانگر پیشی دریافت محبوبیت حزب راست گرای فنلاندی ها از حزب سوسیال دموکرات سانا مارین است.

نخست وزیر اسبق فنلاند از اتحاد راست گرایان سال گذشته تشکیل دولت زنان را تبریک گفت

کارشناسان می گویند بخشی از این ریزش محبوبیت طبیعی است و در واقع بخشی از بازگشت به شرایط عادی به شمار می رود. به بیان دیگر، محبوبیت بسیار بالای دولت زنان در ماه مارس سال 2020، امری غیرعادی بوده است.

کیمو الو، پژوهشگر مطالعات اروپایی دانشگاه تورکو می گوید: از اواسط تابستان میزان رضایت در قبال احزاب حاضر در دولت سقوط کرد. این بار، فرایند سقوط محبوبیت احزاب دست راستی که در ماه مارس شاهدش بودیم، معکوس شد. پدیده ای که در سراسر اروپا شاهدش بودیم.

با این حال، کاهش شدید محبوبیت دولت سانا مارین، صرفا تابع موج اروپایی رضایت یا عدم رضایت از حکمرانان نیست. آن هولی، استاد علوم سیاسی دانشگاه هلسینکی در این باره می گوید: اپوزیسیون راست در فصل بهار برای حمایت از دولت در مبارزه با ویروس کرونا متحد شد. اما اختلاف میان جریان های چپ و راست برای برقراری توازن میان دغدغه های اقتصادی و چالش های اجتماعی و سلامت از تابستان شدت گرفت. تا جایی که اپوزیسیون حاضر در دولت هم به صف منتقدان پیوست.

یک برنامه پیشرو برای برابری جنسیتی

بسکمک از کارشناسان معتقدند که دولت سانا مارین، باوجود تمام چالش ها، گام هایی را برایی اجرای برنامه های برابری جنسیتی برداشته است.

آن هولی می گوید: دولت سانا مارین قانون حق حضانت مادران بر بچه ها زیر هفت سال را اعاده کرد. این قانون در زمان حاکمیت دولت راست گرای پیشین و در سال 2016 پس از 20 سال اجرا، لغو شده بود.

از سوی دیگر لایحه برابری مرخصی زایمان هم به مجلس تقدیم شده است. براساس این لایحه، پدرها به اندازه مادران مرخصی زایمان دریافت می کنند. این لایحه در صورت تصویب، حتی والدین غیربیولوژیک (طبیعی) را هم پوشش می دهد.

یوهانا کانتولا، استاد مطالعات جنسیتی دانشگاه تامپره فنلاند می گوید: این برنامه مورد استقبال گسترده قرار گرفت. در نظام فعلی، مادران مدت طولانی در خانه و به تنهایی فشار زیادی را تحمل می کنند. به حضور بیشتر پدران برای نگهداری از بچه های کوچک نیاز بود

این قانون در مقایسه با قوانین مشابه در کشورهای اروپایی بسیار سخاوتمندانه تر است؛ حق مرخصی زایمان (بچه داری) برای پدران در بسکمک از کشورهای اروپایی به چند روز محدود است.

کانتولا با اشاره به استفاده وزرای زن دولت فنلاند از شبکه های اجتماعی می گوید: چهار نفر از پنج زن عضو کابینه کمتر از 36 سال دارند و از شبکه های اجتماعی برای برقراری بهتر ارتباط با شهفرایندان استفاده می کنند. سانا مارین عکس های خانوادگی اش، به ویژه عکس های شیردادن به نوزاد را در همین شبکه ها منتشر کرده است.

استاد مطالعات جنسیتی دانشگاه تامپره می افزاید: بسکمک از زنان سیاستمدار در فنلاند، از اینستاگرام برای انتشار اطلاعاتی درباره دوران بارداری، زایمان، نگهداری از نوزادان و خردسالان و همزمان فعالیت های سیاسی استفاده و به این ترتیب ماجرا را برای خودشان هم کنترل می کنند.

با این همه، این ماجرا هم همیشه آنطور که انتظار داریم، درست پیش نمی رود: سال گذشته کاتری کولمونی در یک پست اینستاگرامی از شهفرایندان خواست تا نظرشان درباره بازگشت فرزندان داعش به کشور را بگویند. او چندی بعد و در برابر انتقادهای گسترده سازمان های دفاع از حقوق بشر مجبور شد تا از این کار غیرمنصفانه عذرخواهی کند.

پیشرفت های ناچیز در زمینه های مختلف

بسکمک از کارشناسان می گویند قضاوت درباره کار دولتی که در بسکمک زمینه ها پیشرفتی نداشته، کار آسانی نیست.

یوهانا کانتولا می گوید: هنوز به نتایج پایانی دسترسی نداریم. هنوز نمی توانیم بگوییم در آینده چه اتفاقی می افتد، جایی که رقابت های سیاسی واقعا آغاز می شود و می توانیم آنچه واقعا اجرا شده را ارزیابی کنیم.

برای مثال، سیاست های فنلاند درباره افراد تراجنسیتی به نسبت عقب است. اگرچه دولت سانا مارین اعلام کرده که برای تغییر و به روزرسانی این قوانین تلاش خواهد کرد. یوهانا کانتولا می گوید: به ما می گویند مهم است ولی پیشرفتی نمی بینیم. هنوز در فنلاند از تراجنسیتی ها خواسته می شود پس از طی دوران انتقال به جنس دیگر عقیم شوند. سازمان ملل متحد این رفتار را در حکم شکنجه می داند.

علاوه بر این، کمیسیون مبارزه با نژادپرستی و نابردباری شورای اروپا، ماه سپتامبر از فنلاند خواست تا با گفتمان های نژادپرستانه و نفرت آمیز، که بیش از پیش در این کشور به چشم می آید، مبارزه کند. همین نهاد در همین زمان فنلاند را به هماهنگی بیشتر برای برنامه های ادغام مهاجران دعوت کرد.

انتخابات بعدی فنلاند، اگر مجلس زودتر منحل نشود، در آوریل سال 2023 برگزار می شود. دولت سانا مارین 2 سال و 3 ماه برای اجرای برنامه هایش فرصت دارد. با این حال دولت زنان فنلاند باید در بحران اقتصادی پساکرونایی کارهایش را به پیش برد.

بیشتر بخوانید

چرا مردم سوئد با غریبه ها گپ نمی زنند؟

12 منظره زمستانی واقعی که به رویا شبیه هستند (+عکس)

راه های مقابله با خشونت خانگی علیه زنان در کشورهای مختلف