شهر و روستاهایی که به واسطه تک رنگ بودن نمای ساختمان هایشان مشهور شده اند - مجله نیلوفری

شفشاون در مراکش

شفشاون در شمال مراکش با دیوارهای آبی شهرتی جهانی دارد. البته این آبی بودن دیوارها قدمتی کمتر از صد سال دارد. درباره اینکه چرا دیوارها در این شهر آبی هستند، داستان های متفاوتی ذکر شده است. یکی از این داستان ها به مهاجران یهودی در این منطقه و علاقه آنها به رنگ آبی بازمی شود. براساس مقاله شهر و روستاهایی که به واسطه تک رنگ بودن نمای ساختمان هایشان مشهور شده اند، گفته شد که حدود هزار و 930 نفر از جمعیت مهاجران یهودی در این شهر طبق فرهنگ خود که آبی را رنگ آرامش می دانستند، دیوارهای خانه خود را آبی کردند.

تا پیش از این ماجرا، دیوارها در این منطقه طبق سنتی قدیمی سفید بود، اما بعد آرام آرام تعداد دیوارهای آبی افزایش پیدا کرده است. البته این روزها درباره فواید رنگ آبی و دلیل نگه داشتن این رنگ نکات دیگری هم مطرح می شود. از جمله اینکه دیوارهای آبی رنگ، پشه ها و حتی برخی حشرات را از شهر، دور و در تابستان به خنک ماندن خانه کمک می کند. اما شاید طی سالهای اخیر مهمترین کاربرد این دیوارهای آبی رنگ را باید جذب گردشگر در نظر بگیریم. تا پیش از شیوع کرونا این شهر کوچک که حدود 40 هزار نفر جمعیت دارد، سالانه میزبان صدها هزار گردشگر بود. در نظر داشته باشید که این شهر فقط دست کم 200 هتل دارد که حاکی از استقبال زیاد گردشگران از این شهر کوچک است.

بیشتر بخوانیدشهر آبی شفشاون | زیباترین و بزرگ ترین راز کشور مراکش

جیپور در هند

جیپور در هندوستان به شهر صورتی معروف است. این شهر که کمتر از 300 کیلومتر با مرکز هند فاصله دارد، در اواخر قرن نوزدهم دیوارهایش به رنگ صورتی درآمده است. داستان این تغییر رنگ هم به بازدید پرنس آلبرت ادوارد از هند در سال 1876 باز می شود. در این سفر مهاراجه جیپور که می خواست بازدید از این شهر برای پرنس آلبرت خاطره ساز شود، دستور داد تا دیوارهای شهر را به رنگ صورتی در بیاورند. انتخاب رنگ صورتی هم از این نظر بود که این رنگ در فرهنگ مردم آن منطقه، نشانه میهمان نوازی است.

در سال 1877، یعنی یک سال بعد از بازدید پرنس، قانونی در جیپور تصویب شد که طبق آن باید دیوارهای شهر صورتی رنگ آمیزی شوند. این قانون هنوز هم در این شهر معتبر است. از نتایج این موضوع آنکه جیپور به نام شهر صورتی هند در فهرست میراث جهانی یونسکو در سال 2019 به ثبت رسید.

آیت بن حدو در مراکش

آیت بن حدو در اصل دژ یا کاخی است که در راستا عبور کاروان ها در جنوب مراکش ساخته شده بود. البته طی سالها در کنار این کاخ، ساختمان های دیگری هم ساخته شده که حالا مردم در آن ساکن هستند و روستاها و به اصطلاح قصبه هایی را در منطقه تشکیل داده اند. رنگ دیوار ساختمان ها در این محل قرمز است و برای همین به نام شهر قرمز مراکش شناخته می شود. به نظر می رسد دلیل قرمزی رنگ دیوارهای این ساختمان ها همان چیزی است که درباره ابیانه به آن اشاره می شود؛ یعنی وجود میزان بالای اکسید آهن در خاک منطقه.

این مجموعه که البته به نام میراث جهانی یونسکو هم به ثبت رسیده، جدای از مجذوب کنندهیت برای گردشگران، برای فیلمسازان هم بسیار مجذوب کننده است. تا به حال فیلم های زیادی در آیت بن حدو فیلمبرداری شده اند، از جمله لورنس عربستان، گلادیاتور، مومیایی، الکساندر و ... . بخش هایی از سریال معروف بازی تاج و تخت هم در این مکان فیلمبرداری شد.

آمالفی در ایتالیا

آمالفی و ساحل آن یکی از منطقه ها بسیار مجذوب کننده در گردشگری ایتالیاست. رنگی که به صورت سنتی در نمای ساختمان ها در این منطقه استفاده می شود، زرد لیمویی است. دلیل اینکه چرا از چنین ترکیب رنگی استفاده می شود، چندان تعیین نیست اما هر چه هست در این منطقه لیمو جایگاه خاصی دارد. باغ های لیمو در این منطقه زیادند و لیمو یکی از محصولات اصلی آن است. البته برخی رنگ نمای ساختمان ها را نه نمادی مرتبط با لیمو که نمادی از آفتاب و هوای آفتابی آن می دانند.

طی سالهای اخیر تعدادی از ساختمان های این منطقه سراغ رنگهای دیگری مانند صورتی کمرنگ رفته اند اما هنوز هم ترکیب زرد لیمویی و آبی نماد آمالفی برای بسکمک است. البته بد نیست بدانید که رنگ آبی خاصی از خانواده فیروزه ای وجود دارد که به آن آمالفی می گویند و بخاطر رنگ خاص دریا، این منطقه چنین نامگذاری شده است.

ابیانه در ایران

نام روستای ابیانه به گوش بسکمک از ما خورده است؛ روستایی پلکانی و به رنگ قرمز که در نزدیک نطنز در استان اصفهان و در دامنه کوه کرکس قرار گرفته است. دیوارهای این روستای زیبا قرمزرنگ است. ترکیب رنگ قرمز دیوارها، در کنار معماری منحصر به فرد، فرهنگ خاص مردم این منطقه و نوع پوشش اهالی باعث شد تا این روستای کوچک به منطقه گردشگری مجذوب کنندهی تبدیل شود.

اما چرا دیوارهای خانه ها در این روستا قرمز است؟ خاک رسی که برای نمای ساختمان ها و دیوارها در این منطقه استفاده می شود، اکسیدآهن بالایی دارد. در نتیجه میزان بالای اکسیدآهن هم رنگ این خاک، قرمزتر از خاک رس های معمول است. البته درباره ابیانه هم مانند دیگر مواردی که معرفی کردیم، حالا این رنگی بودن دیوارها، کاربرد ویژه اش جذب گردشگر است. گفته می شود این روستای کم جمعیت پیش از شیوع کرونا سالانه فقط نزدیک به 40 هزار نفر گردشگر خارجی داشته و این جدای از خیل گردشگران داخلی آن بوده است.

بیشتر بخوانیدروستای ابیانه اصفهان؛ روستایی شگفت انگیز و دیدنی در بطن ایران

ایزامال در مکزیک

قدمت ایزامال معروف به شهر زرد در مکزیک به حدود 2000 سال قبل برمی شود. اما به نظر می رسد تاریخچه دیوارهای خردلی رنگ آن بسیار کمتر از قدمت خود شهر است. اینکه چرا دیوارها چنین رنگی دارند، دقیق تعیین نیست و داستان های مختلفی درباره آن وجود دارد. برخی می گویند در سال 1993 و برای بازدید پاپ ژان پل دوم از این شهر دیوارها به این رنگ درآمده اند اما برخی می گویند پیش از این تاریخ هم دیوارها دست کم در برخی منطقه ها زردرنگ بوده است. معروفیت ایزامال البته صرفا به خاطر دیوارهای زرد آن نیست بلکه این تاریخ غنی آن و بناهای به جامانده از دوره مایاها در منطقه است که در درجه اول باعث معروفیت آن شده و موجب شده است تا سالانه صدها هزار گردشگر به این شهر سفر کنند.

هازکار در اسپانیا

هازکار روستایی در منطقه مالاگا در جنوب اسپانیاست. این روستا تازه همین چند سال پیش یعنی بهار سال 2011 به رنگ آبی درآمده است. دلیل آن هم افتتاحیه نمایش فیلم نامورف بود. شرکت سونی، سرمایه گذار فیلم نامورف، برای اینکه توجه به اکران این فیلم را افزایش دهد، با مسئولان این روستای کوهستانی موافقت کرد تا همه دیوارهای شهر برای چند ماه آبی شوند. پس به همین منظور حدود 4000 لیتر رنگ آبی مصرف شد تا این روستا به رنگ آبی درآمد.

اما آیا اهالی از این تصمیم رضایت داشتند؟ تا پیش از این کار، این روستا سالانه میزبان حدود 300 گردشگر در سال بود اما سال اولی که این کار انجام شد، حدود 80 هزار گردشگر برای بازدید از این روستای آبی، وارد آن شدند! این استقبال چشمگیر باعث شد زمانی که شرکت سونی، طبق قرارداد در زمستان 2011 می خواست دیوارهای روستا را به رنگ سفید برگرداند، مردم رای به آبی ماندن دیوارها بدهند. از آن زمان به بعد دیوارهای این شهر آبی به جای مانده و حالا همین آبی بودن دیوارها تبدیل به جاذبه گردشگری برای آن شده است.

جوداپور در هندوستان

جوداپور را به نام شهر آبی هندوستان می شناسند. دلیل رنگ آمیزی این شهر به رنگ آبی تعیین نیست. برخی می گویند در قدیم کاهنان برهمایی دیوار خانه های خود را آبی می کرده اند تا به این ترتیب شناخته شوند. به این ترتیب رنگ آبی دیوارها نشانه جایگاه اجتماعی بالاتری بوده است. در طول زمان اما کم کم همه دیوارهای بخش قدیمی شهر آبی شده اند. البته در این باره هم مشابه شفشاون در مراکش، حالا فوایدی برای این دیوارهای آبی گفته می شود. دورکردن موریانه ها و خنک کردن خانه ها در فصل گرما از جمله فواید آبی کردن دیوارها در این شهر ذکر شد. هر چه هست در این روزگار که خوش عکس بودن شهرها در جذب گردشگر و رونق اقتصادی آنها نقش مهمی دارد، این دیوارهای آبی حالا کاربردی بیش از دورکردن موریانه و ... پیدا کرده است.

میکونوس در یونان

ترکیب سفید و آبی محدود به یک منطقه در یونان نیست. اصلا اگر به پرچم این کشور نگاه کنید جز همین دو رنگ، رنگ دیگری نمی بینید اما میکونوس، این جزیره گردشگری پرطرفدار یکی از نقاطی است که در کنار سانتورینی بیشتر از نقاط دیگر یونان بابت سفید و آبی بودن، توجه ها را به خود جلب کرده است.

اما چرا این دو رنگ و بویژه رنگ سفید اینقدر در یونان پرطرفدار است؟ در این باره هم خنک کردن فضای داخل خانه، از مهمترین دلایل این موضوع گفته شده است. اما جدای از آن گفته اند در سال 1938 در یونان وبا شیوع پیدا کرده بود. حکومت وقت به تجربه درمی یابد سفید کردن دیوارها و معابر شهری می تواند به کنترل این بیماری کمک کند، پس دستور می دهد تا همه جا سفید شود. اما چه ارتباطی بین سفیدکردن دیوارها و مبارزه با وبا وجود داشته است؟ به نظر می رسد چون در فرآیند سفیدکردن دیوارها از آهک استفاده می شده و آهک خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد، کنترل بیماری وبا در منطقه های که دیوارها سفید می شده، بهتر پیش می رفته است.

البته از سال 1974 در یونان قانونی تصویب شده است که طبق آن در نمای خانه ها در برخی منطقه ها باید تنها از این دو رنگ استفاده شود و همین هم باعث شد تا این روزها شاهد اهمیت بیشتر این دو رنگ در نمای خانه ها در یونان باشیم.

منبع: همگردی