نگرانی محافل غربی از افول محبوبیت بانیان برجام در ایران - مجله نیلوفری

به گزارش گروه سیاسی خبرنگاران، روزنامه کار و کارگر که ظاهراً باید مسائل اقتصادی کارگران و تولید را پی گیری کند، دیروز تیتر یک خود را به مصاحبه با سفیر ایران اختصاص داد. سفیر فرانسه گفته است تلاش می کنیم برجام قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران احیا شود.

سفیر دولت فرانسه البته توضیح نداده که چرا ظرف سه سال گذشته نه تنها تلاشی برای احیای حقوق ایران نکردند بلکه حتی شرکت های فرانسوی نیز تعهدات خود نسبت به ایران را زیرپا گذاشتند؟ و چه تضمینی هست که آمریکا و اروپا بلافاصله پس از انتخابات، دوباره نقاب تعامل را کنار نگذارند؟ فشار های تحریمی را در صورت عبور خر غربگرایان از پل انتخابات تشدید نکنند؟!

همزمان با مصاحبه سفیر فرانسه، تحلیلی از سوی اندیشکده بروکینگز درباره برجام و طبقه متوسط ایران منتشر شده که در آن هم نسبت به تلقی افکار عمومی ایران نسبت به تعامل با غرب و تأثیر آن بر انتخابات پرداخته شده است. در این تحلیل آمده است: بایدن هنوز منتظر است که ایران پیش از لغو تحریم ها به تعهدات برجامی خود بازشود و بسیاری شاهین های ایران در مقالات خود و حتی کنندگان دو حزب در کنگره با امضای نامه هایی از رئیس جمهوری بایدن خواسته اند از خسارت وارده به معیشت میلیون ها ایرانی به عنوان اهرم فشار برای دریافت امتیازات بیشتر استفاده کند و به کارزار اعمال فشار حداکثری دونالد ترامپ ادامه دهد.

تاخیر در وصله توافق هسته ای درهم شکسته، تنها به دلیل دشواری برنامه ریزی برای گام اول نیست. برخی معتقدند که تحریم ها موضع گیری مذاکراتی ایران را نرم کرده و در حالی که شواهد اندکی برای این باور وجود دارد، این دیدگاه سوء قرائت سوابق توافق است. آنچه ایران را در سال 2013 پای میز مذاکره کشاند آشفتگی اقتصادی ناشی از تحریم های دولت باراک اوباما نبود، بلکه تمایل مردمی از طبقه متوسط ایران برای بهبود شرایط اقتصادی از طریق دسترسی به اقتصاد جهانی و روابط بهتر با غرب بود. رئیس جمهوری حسن روحانی در سال 2013 با حمایت قابل توجه طبقه متوسط برای مذاکره درباره توافق هسته ای با ایالات متحده که خواسته اصلی رای دهندگان بود، در انتخاب پیروز شد.

یک دهه رکود اقتصادی ناشی از تحریم ها و شکستن وعده های بین المللی، طبقه متوسط ایران را به جایی رسانده که ممکن است در آینده خود به عنوان نیرویی برای تعدیل سیاسی و حرکت به سمت جهانی شدن تجدیدنظر کند و اقدامات تیم های بایدن و روحانی در هفته های آینده در وین می تواند بر این ارزیابی مجدد طبقه متوسط تاثیر بگذارد.

طبق نتایج یک نظرسنجی اجرا شده در اوایل سال 2021، مسائل اقتصادی دیدگاه ایرانی ها را به فاصله دریافت از سیاستمداران میانه رو و جهانی شدن تغییر داده است. پشتیبانی از برجام که در زمان امضای توافق حدود 80 درصد بود، اکنون به 50 درصد کاهش یافته. اکثریت معتقدند که دولت پیش از مذاکره با بایدن باید لغو تحریم های ایالات متحده را خواستار شود. این نظرسنجی همچنین کاهش محبوبیت روحانی و دولت او را نشان داد. حتی محبوب ترین عضو کابینه روحانی یعنی وزیر خارجه محمدجواد ظریف هم از ابراهیم رئیسی که در انتخابات در برابر روحانی شکست خورده بود، کمتر محبوب است.

اگر برجام تا ژوئن امسال که ایرانی ها رئیس جمهوری جدیدی انتخاب می کنند مجددا اجرایی نشود، به احتمال زیاد منتقدان در سال های آینده بر دولت تسلط خواهند یافت. این مسئله کار بایدن برای بازگشت به برجام و توسعه آن را دشوارتر می کند.