خشکسالی، بلای جان ترکمن صحرا - مجله نیلوفری

تصاویر منتشرشده از منطقه هزاردره خالدنبی در ترکمن صحرا تکان دهنده است. دو تصویر از این منطقه در شبکه های اجتماعی منتشر شده که یکی مربوط به اردیبهشت امسال (1402) بوده و دیگری مربوط به اردیبهشت ماه سال قبل است.

در حالی که اردیبهشت ماه سال 1401 این منطقه علفزاری سبز و چشم نواز بود، تصاویر نو منتشر شده از این منطقه کاملا خشک و بی آب وعلف است؛ تپه های مخملی که پیش از این هرساله میزبان خیل بزرگ توریستان و طبیعت گردان بود، حالا به بیابان تبدیل شده است.

هانیه کلهر، یکی از توریستانی که چند روز پیش از این منطقه بازدید داشته است، در مورد مشاهدات خود از منطقه خالدنبی می گوید:

چند روز قبل به منطقه خالدنبی رفتیم. اگرچه منطقه همچنان به لحاظ حضور توریست شلوغ بود، آنچه که دیدیم هیچ ارتباطی به عکس هایی که پیش از این از منطقه دیده بودیم نداشت؛ البته ما از قبل می دانستیم که چه بر سر منطقه آمده است؛ اما می خواستیم از نزدیک آنچه را که حادث شده است، ببینیم.

وی در توصیف چشم انداز امسال خالدنبی گفت:

دیگر نه از آن تپه های مخملی خبری هست و نه حتی در طول مسیر سرسبزی قبل مشاهده می گردد. طبیعت گردان و کسانی که سال های قبل از منطقه بازدید داشته اند، همگی متفق القول می گفتند شرایط سرسبزی منطقه به هیچ وجه شبیه به سال قبل نیست.

آن طور که مردم محلی می گویند، اندازه بارش ها در یک سال گذشته خیلی کم بوده است و همین موضوع باعث از بین رفتن سرسبزی منطقه شده است. مشاهدات توریستان از شرایط محیط زیست در سایر منطقه ها گلستان نیز حاکی از تاثیرات کم آبی است. کم آب شدن بعضی آبشارهای گرگان و نیز کم شدن محسوس اندازه آب رودخانه های استان نیز از حال ناخوش محیط زیست منطقه حکایت دارد.

فائزه گرزین، طبیعت گرد ساکن گرگان که در طول سال های اخیر از منطقه ها طبیعی استان گلستان و خالدنبی همیشه بازدید داشته است، در مورد مشاهداتش از این منطقه در امسال گفت:

تفاوت امسال با سال های قبل همان طور که در عکس ها دیده می گردد، کاملا مشهود است. در سال های قبل تپه ماهورهای کاملا سرسبز وجود داشت و آب وهوای بسیار بهتری را شاهد بودیم؛ اما امسال آب وهوا کاملا خشک بود و به خاطر بیابانی شدن، باد گردوغبار بسیاری داشت. به همین خاطر تنفس در منطقه مشکل شده و مرتب روی صورت های بازدیدکنندگان مملو از خاک می گردد.

وی خاطرنشان ساخت:

در چهار سال گذشته یک چنین شرایطی سابقه نداشته است؛ یعنی حتی خشکی نقطه ای نیز مشاهده نمی شد و تا خود مرز ترکمنستان حتی تپه ماهورهای نزدیک مرز سرسبز و مخملی بودند.

گرزین در مورد شائبه هایی که در مورد تاثیرات سم پاشی بر طبیعت خالدنبی مطرح می گردد ابراز داشت:

در مورد طبیعت اطراف خالدنبی باید توجه داشت که محصولات کشاورزی نیز کشت می گردد و بعضی از مردم محلی معتقدند که سم پاشی های انجام شده روی طبیعت اطراف تاثیر منفی داشته است؛ با این وجود، در مورد خود منطقه خالدنبی این گونه نیست و دلیلی وجود ندارد که آنجا سم پاشی گردد و به نظرم دلیل آن، کم آبی و کم بودن بارش ها است.

آن طور که سید قوام الدین بزرگیان، مشاور محیط زیست و عضو انجمن توسعه کسب و کارهای محیط زیست شایان، به خبرنگار خبرنگاران گفته است، خشک شدن علفزارها را نمی توان به عنوان خشکسالی تعبیر کرد و برای آنالیز علمی موضوع باید روند منطقه در بازه زمانی چند ساله آنالیز و با اندازه بارش های هر سال مطابقت داده گردد؛ با این همه آنچه که مسلم است، تپه های مخملی و سرسبز اطراف خالدنبی امسال به نسبت لااقل چهار سال گذشته شرایط نامطلوبی داشته اند و همین امر لزوم انجام پژوهش و آنالیز دقیق در مورد موضوع را می طلبد.

برای آنالیز بیشتر موضوع تماسی با سازمان حفاظت محیط زیست نیز داشتیم که روابط عمومی این سازمان معرفی کارشناس مربوط و ارائه توضیحات در این خصوص را به هفته آینده واگذار کرد. مسلما رسانه خبرنگاران در راستای رسالت رسانه ای خود پیگیر این موضوع خواهد بود و علل ایجاد این شرایط نامطلوب و راهکارها و برنامه های سازمان حفاظت محیط زیست را برای این موضوع آنالیز خواهد نمود.

فراموش نکنیم که ایجاد مشکل برای محیط زیست استان گلستان می تواند اثرات نامطلوبی بر جریان توریستی این منطقه داشته باشد و البته یک سرمایه مهم طبیعی را از مردم منطقه بگیرد.