گردشگری موسیقی چیست؟ - مجله نیلوفری

اهمیت گردشگری فرهنگی تا آنجاست که اسمیت کی.ملانی یکی از پژوهشگران برجسته این حوزه معتقد است، این نوع از گردشگری از نظر مالی هم برای کشورها سودمند است. ضمن اینکه، در این نوع گردشگری میراث و سنت های موجود، به بهتر تصویر کشیدن موقعیت سیاسی مقصد گردشگری در آینده کمک خواهد کرد که قطعا موضوع قابل اهمیتی است.

یکی از شاخه های گردشگری فرهنگی که موسیقی راک و هیپ هاپ موجب پیدایش و رونق آن شده، گردشگری موسیقی است. در این نوع از گردشگری، گردشگران به منظور شرکت در یک رویداد، فستیوال یا اتفاق موسیقایی خاص اقدام به سفر می کنند. برای آشنایی بیشتر با این گردشگری، همراه مجله خبرنگاران باشید.

منظور از گردشگری موسیقی چیست؟

قطعا موسیقی برای علاقه مندان آن یکی از مجذوب کننده ترین جاذبه های سفر است. در این نوع گردشگری، موسیقی به عنوان جاذبه ای مطرح می شود و گردشگران به خاطر موسیقی به مقاصد مختلف سفر می کنند.

شاید بتوان سابقه این نوع از گردشگری را به یونان باستان (Dionysia) یا روم (Saturnalia) نسبت داد. در قرون وسطا کارناوال هایی که عمدتا درون مایه های مذهبی داشتند موجب شکل گیری اجتماعاتی در یک مکان و زمان معین می شدند. امروزه هم این گردشگری به همین معناست، با این تفاوت که ارتباط افراد با موسیقی جدی تر و خاص تر شده است.

به عنوان مثال، یکی از مهم ترین و مشهورترین نماد گردشگری موسیقی گذرگاه معروف AbbeyRoad در لندن است که هرساله گردشگر های زیادی را برای بازدید و گرفتن عکس یادگاری با پیاده رویی که گروه موسیقی بیتلز در سال 1969 آلبوم خود را با عکسی از آن منتشر کردند، می کشاند.

اگر بخواهیم تعریفی ساده از گردشگری موسیقی ارائه دهیم، می توان گفت این گردشگری شامل افرادی می شود که با هدف شرکت در یک نمایش، کنسرت موسیقی و یا جشنواره هایی از این قبیل به منطقه ای دیگر سفر می کنند؛ دیدار با مشاهیر و بزرگان موسیقی هم یکی دیگر از اهداف سفر در این نوع از گردشگری محسوب می شود.

از سوی دیگر، این گردشگری آنچنان پررونق است که اقتصاد گردشگری را بر پایه آن بنا کرده اند. به این معنا که، اقدام به شرکت افراد در یک جشنواره، کنسرت یا نمایش و رویدادهایی که برای حضور در آن ها باید سفر کرد، موجب می شود پول بیشتری از طریق گردشگران در مقاصد خرج شده و در نهایت منجر به رونق اقتصاد محلی مقاصد هدف شود. به همین دلیل است که گردشگری موسیقی در بسکمک از منطقه ها دنیا به یک صنعت پردرآمد تبدیل شده است.

گردشگری موسیقی ضمن اینکه باعث ایجاد لذت و احساسی خوشایند در مخاطبان می شود، فعالیت مهم فرهنگی نیز تلقی می شود. همچنین، می توان گفت علاوه بر تجربه فرهنگی این گردشگری که بسیار حائز اهمیت است، سودآوری رویدادهای موسیقی نیز یکی دیگر از مزیت های اصلی آن است. بر اساس آمارهایی که از سوی سازمان دنیای گردشگری منتشر شده است، جشنواره های موسیقی صنعت 3/2 میلیارد دلاری در سال 2016 بودند که این رقم تا پیش از سال 2020 با افزایشی دوبرابری به 6 میلیارد دلار رسیده است.

گردشگری موسیقی در ایران و پتانسیل هایی که مغفول مانده اند

با توجه به مباحث مطرح شده بسیار واضح است که چرا گردشگری مبتنی بر موسیقی، در سراسر دنیا، طرفداران بسکمک دارد. به گونه ای که امروزه بسکمک از کشورهای پیشرفته ارزش موسیقی را درک کرده و بین گردشگری و موسیقی پیوندی ناگسستنی ایجاد کرده اند.

ایران نیز با توجه به اینکه از تنوع قومیتی و فرهنگ فولکلور بسیار غنی برخوردار است، پتانسیل تحقق این نوع از گردشگری را داراست. در کشورمان موسیقی و گردشگری می توانند به راحتی با هم پیوند خورده و با ایجاد تجربه سفری خوشایند برای گردشگران زمینه های انتقال فرهنگ، سنن و آداب و رسوم یک منطقه به دیگران را فراهم آورند.

از آنجاکه، نقطه به نقطه کشورمان موسیقی اصیل خاص خود را دارد. این نوع از گردشگری می تواند به عنوان یکی از الگوهای شاخص در فرهنگ فولکلور ایران با استفاده از مجذوب کنندهیت های موسیقی های محلی و جشنواره های موسیقی، ضمن احیای آداب ورسوم محلی نقش موثری در جذب گردشگر و در نهایت توسعه گردشگری فرهنگی، ایفا کند.

با توجه به اهمیت این موضوع، در ادامه گزارش به معرفی برخی از جاذبه های گردشگری موسیقی موجود در کشور می پردازیم:

سیستان و بلوچستان

موسیقی سیستان وبلوچستان، نماد فرهنگ و تمدن ایران باستان است. موسیقی مقامی بلوچستان نسبت به سایر موسیقی هایی که در نواحی مختلف ایران وجود دارند از از کیفیت و جایگاه خاصی برخوردار است. تنوع ملودیک و ریتمیک آثار، وجود سازهایی با بافت و ساخت متفاوت از دیگر سازهای خطه های مختلف ایران و وجود نوازندگان صاحب نام از ویژگی هایی است که موسیقی این منطقه را متمایز کرده است.

لرستان و گردشگری موسیقی

وجود تصاویری از پایکوبی و پایکوبی و آلات موسیقی در سفالینه هایی که از کاوش های باستان شناسی در منطقه ها لرنشین، به دست آمده بیانگر وجود موسیقی در هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح در این منطقه است. تحقیقات حکایت از آن دارد که موسیقی نزد اقوام لر قدمت دیرینه ای داشته و در عهد ساسانی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.

کردستان

بی شک یکی از غنی ترین و پربارترین موسیقی های محلی ایران موسیقی کردستان است. این موسیقی ریتمیک، همراه با پایکوبی محلی است که طرفداران بسکمک دارد که می تواند به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری موسیقی مطرح شود.

بوشهر

موسیقی دانان و پژوهشگران موسیقی معتقدند ریتم، سرعت، تکیه صدا و فرم در موسیقی هر منطقه، ارتباط مستقیمی با زبان آن منطقه دارد. شاید مصداق شاخص این موضوع موسیقی سنتی بوشهر باشد و به همین دلیل است که در بوشهر، به دلیل تفاوت در گویش مردم نواحی مختلف، موسیقی هر محله با محله دیگر فرق دارد.

گیلان

گیلان منبع ترانه های فولکور (محلی) است. موسیقی در گیلان در دو منطقه دیلمان در شرق و تالش در غرب این استان قابل بررسی است. موسیقی در این دو ناحیه از نظر زبان، آداب و رسوم و نغمه ها تفاوت های زیر بنائی باهم دارند که در نواحی مرکزی با هم آمیخته شده اند.

مازندران

مازندران را می توان خاستگاه اصلی کلیه نغمه ها، آواها و نواهای پنجگانه زبان تبری دانست. موسیقی در همه نواحی این منطقه عمومیت و کاربرد داشته و با زندگی افراد بومی عجین شده است.

خوزستان و گردشگری موسیقی

موسیقی لری و بختکمک موسیقی غالب در منطقه های از خوزستان مانند دزفول، اندیمشک و شوشتر است. در جنوب خوزستان سازها و ریتم های موسیقی عرب نمود بیشتری دارد.

این گردشگری از بخش های مهم گردشگری فرهنگی است که در سرتاسر دنیا به عنوان یک صنعت پردرآمد مورد توجه قرار گرفته است. از این رو، از متولیان امر در ایران به عنوان کشوری که قوم های مختلفی را در خود جای داده که هریک دارای سبک و ریتم خاصی از موسیقی و ساز مخصوص به خود هستند، انتظار می رود، با توجه به وجود فرهنگ غنی موسیقایی که در جای جای کشورمان به چشم می خورد، با نگاهی ویژه به جایگاه و ظرفیت های موسیقی محلی و سنتی موجود در کشور، زمینه های رشد و توسعه این نوع از گردشگری را فراهم آورند.