36 تمدن فضایی در کهکشان راه شیری؟!

به گزارش مجله نیلوفری، روزنامه خراسان - مریم ملی: آسمان تاریک شب یک جور سکوت مرموز دارد. وقتی از بالکن یا پنجره خانه به آن نگاه می کنید، همان حسی را به آدم می دهد که وقتی در یک شب، مسافر جاده های بین شهری هستید. در میان ستاره هایی که سو سو می زنند و در اعماق تاریکی شب همواره انگار رمز و رازی پنهان شده است. سکوتی طولانی که دست در دست تاریکی می دهد و ناگهان آدم را به فکر وا می دارد.

36 تمدن فضایی در کهکشان راه شیری؟!

اطراف هر کدام از این ستاره ها که در آسمان شب می بینیم، چه خبر است؟ آیا ممکن است سیاره ای به دور یکی از این ستاره ها بگردد؟ در این سیاره چه خبر است؟ سکوت وهم انگیز شب ترسناک تر می گردد به خصوص اگر فکر کنیم ما انسان ها تنها ساکنان این کیهان عظیم هستیم که میلیارد ها کهکشان در آن وجود دارد و در هر کدام پر است از ستاره هایی که می توانند سیارات قابل سکونتی داشته باشند. تصور وجود موجوداتی عجیب و غریب که بسیار پیشرفته تر از ما هستند هم به نوعی می تواند ترسناک و دلهره آور باشد.

تمدنی فضایی که ممکن است روزی خودش را به ما برساند شاید حتی از تنها ماندن در فضا هم بیشتر ما را بترساند. با این حال سال هاست این سوال ذهن مردم و محققان را به خود مشغول نموده است، ما تنهاییم یا دوستان و دشمنان احتمالی مان در گوشه ای از این عالم عظیم در حال کوشش برای ارسال پیغام برای ما هستند؟ تحقیقات چند وقت اخیر احتمالات را روی کاغذ و به شکل تئوری آنالیز نموده است و نشان می دهد و می گوید احتمالا 36 تمدن فضایی هوشمند در کهکشان راه شیری وجود دارد. تحقیقاتی که قطعا احتیاج به آنالیز بیشتر دارند، اما تا همین جا هم به شدت باورنکردنی و جذاب هستند. در این پرونده به سراغ معادله ای رفته ایم که می تواند تعداد تمدن های هوشمند در کیهان را به طور احتمالی پیش بینی کند و در ادامه به کوشش های بشر و ماموریت های فضایی برای جست و جوی فرا زمینی ها می پردازیم.

همسایه های ما در کهکشان راه شیری

نزدیک ترین همسایه مان احتمالا در فاصله 170 هزار سال نوری ما خواهد بود و 34 هزار سال طول می کشد تا به یک پیغام از سمت زمین جواب دهد.

نتایج یک تحقیق جدید که در دانشگاه ناتینگهام انگلیس صورت گرفته است، خبری جدید برایمان دارد. تام وستبی، استادیار دانشگاه ناتینگهام در همین باره می گوید: تحقیق جدید ما با استفاده از داده های تازه، به ما یک تخمین قابل اطمینان از تعداد تمدن ها در کهکشان راه شیری می دهد. او و تیم تحقیقاتی اش می گویند احتمالا دست کم 36 حیات فرازمینی هوشمند در کهکشان راه شیری وجود دارد.

اگر تمدن های بیگانه به طور مساوی در سراسر کهکشان راه شیری توزیع شده باشند، نزدیک ترین همسایه مان احتمالاً در فاصله 170 هزار سال نوری ما خواهد بود. اگر یک پیغام با بالاترین سرعت ممکن (یعنی سرعت نور که 300 هزار کیلومتر در ثانیه است) به سمت آن ها بفرستیم، پیغام ما بعد از 17 هزار سال به آن ها می رسد و اگر آن ها پیغام ما را دریافت نمایند و بلافاصله در جواب ما یک پیغام برای مان بفرستند، پیغام آن ها هم 17 هزار سال طول خواهد کشید.

با یک جمع بندی ساده متوجه می شویم برای یک سلام گفتن و یک جواب سلام، باید 34 هزار سال منتظر بمانیم! به زبان ساده تر خیلی بعید به نظر می رسد که ما بتوانیم با تمدن های دیگری که احتمالا در کهکشان مان زندگی می نمایند ارتباط برقرار کنیم. کریستوفر کونسلیس، استاد اخترفیزیک دانشگاه ناتینگهام که سرپرست این پژوهش بوده است، می گوید: جست وجو برای تمدن های هوشمند فرازمینی نه تنها امکان وجود تشکیل حیات را آشکار می نماید، بلکه به ما سرنخ هایی می دهد که تمدن خودمان تا چه زمانی دوام خواهد آورد. این گروه نتایج کارشان را در تاریخ 15 ژوئن 2020 در مجله Astrophysical Journal منتشر کردند.

سِتی، سازمانی برای جست وجوی فرازمینی ها

دریک ستاره شناس معروف، سال های زیادی در کوشش بود تا امواج رادیویی از حیاتی خارج از زمین کشف کند. کوشش های متمادی او برای کشف حیات هوشمند خارج از زمین اگرچه به نتیجه ای نرسید، اما توجه خیلی از مردم و دانشمندان را به خود جلب کرد. او که مدت زیادی رادیو تلسکوپ رصدخانه را به سمت دو ستاره خورشیدمانند نشانه رفته بود با این امید که سیگنال های رادیویی از سیارات احتمالی اطراف آن ها دریافت کند به فکر گسترش کارش افتاد. سال 1961 او یک دورهمی و کنفرانس علمی ترتیب داد تا محققان و اخترفیزیک دان ها از سراسر جهان را دورهم جمع کند تا بتوانند نتایج پژوهش های خودشان در زمینه کاوش برای یافتن حیات هوشمند را با هم سهیم شوند.

این کنفرانس به نام سِتی (Searching for Extra-Terrestrial Intelligence) به معنای جست و جوی هوش فرازمینی نام گذاری شد و اوایل دهه 70 میلادی مرکز پژوهشی ایمز ناسا و آزمایشگاه پیش رانش جت ناسا (JPL) که در پاسادنای کالیفرنیا قرار گرفته است، چند پروژه تحقیقاتی برای جست وجوی هوش فرازمینی تعریف کردند و بالاخره در سال 1988 مقامات ناسا برنامه هایی را که متخصصان برای یافتن حیات هوشمند ارائه نموده بودند پذیرفتند و قرار بر این شد که به این بخش بودجه ای قابل توجه اختصاص داده گردد، اما با گذشت زمانی کوتاه، کنگره آمریکا این پروژه را به دلیل مسئله کاهش بودجه لغو کرد.

در حالی که ستی تنها یک دهم درصد بودجه ناسا را مصرف می کرد؛ یعنی فقط 5 سنت از مالیات سالیانه هر فرد مالیات دهنده آمریکایی. با این تصمیم، ادامه راه جست و جو را سازمان های مستقل در پیش دریافتد. در این میان فرانک دریک موسسه ستی را با بودجه غیر دولتی تاسیس کرد و این جست و جو را ادامه داد و مدت هاست از دانشمندان دعوت می نماید تا آن ها کل آسمان را به منظور دریافت سیگنال از طرف موجودات هوشمند فرازمینی، رصد نمایند. این سازمان با استفاده از عظیم ترین رادیوتلسکوپ های جهان، برخی ستاره های خورشید مانند را به دقت آنالیز می نماید.

تولد یک معادله از دل پرسشی ترسناک

دریک معتقد بود باید راهی باشد تا بتوانیم احتمال حضور بیگانگان را در جهان آنالیز کنیم.

ما در جهان تنهاییم یا نه؟ این پرسشی بود که سال ها ذهن دکتر فرانک دریک ستاره شناس رصدخانه نجوم رادیویی ملی در ویرجینیای آمریکا را به خود مشغول نموده بود. او از کسانی بود که درباره حیات فرازمینی تحقیق می کرد و معتقد بود باید راهی باشد تا بتوانیم احتمال حضور این بیگانگان را در جهان پیدا کنیم.

پس از سال ها کوشش، او با در نظر دریافت عوامل مختلفی که می تواند در شکل گیری حیات و پیدایش یک تمدن هوشمند نقش داشته باشد توانست معادله ریاضی مهمی را ارائه کند. در سال 1961 فرانک دریک به همراه کارل ساگان و جوزف شکلوفسکی و چند دانشمند دیگر معادله را تکمیل کرد، معادله ای که امروز با نام خود او یعنی دریک می شناسیم.

این معادله یک جواب باورنکردنی دارد!

و، اما بخش هیجان انگیز ماجرا که هوش از سر آدم می برد، این است که وقتی تمام اعداد مرتبط را در معادله در یک جای گذاری می کنیم به نتیجه ای تکان دهنده می رسیم. تخمین ریاضیاتی که بر اساس داده های نجومی زده می گردد، می گوید در کهکشان راه شیری حدود 400 میلیارد ستاره وجود دارد و اگر نیمی از این ستاره ها، سیاره داشته باشد و با در نظر دریافت بقیه محاسبات چیزی حدود 50 تمدن فضایی هوشمند می تواند آماده برای برقراری ارتباط با ما باشد.

از جواب معادله دریک به عنوان پاسخ جادویی یاد می نمایند، اما چرا؟ به این خاطر که دریک پیش بینی می نماید که 50 تمدن فضایی مختلف با شکل و شمایلی عجیب و انگیزه هایی خواه صلح طلبانه و خواه جنگ جویانه در کهکشان مان زندگی می نمایند و شاید ما بتوانیم با ادامه دادن کوشش برای یافتن شان بالاخره با آن ها ملاقاتی داشته باشیم.

اگر بخواهیم واقع بینانه به ماجرا نگاه کنیم باید قبل از هر چیز یادمان باشد که کهکشان ما بیش از 100 هزار سال نوری پهنا دارد یعنی نور یک ستاره در طرف راست کهکشان 100 هزار سال طول می کشد تا به گوشه سمت چپ آن برسد. به همین دلیل هم هست که در چنین وسعتی، شانس ما برای برقراری ارتباط با تمدن های بیگانه احتمالی پایین می آید. جست و جوی موجودات هوشمند در این ابعاد، شبیه جست و جو برای یافتن سوزن در انبار کاه است البته نباید ناامید شد و دست از کوشش و اکتشاف جهان های نو برداشت.

اگر آن ها وجود دارند، پس کجا هستند؟

شاید از خود بپرسید این همه کوشش و هزینه و کاوش بعد از این چند سال چرا به هیچ نتیجه ای نرسیده است؟ چرا هنور خبری از همسایه های فضایی کهکشان ما نیست؟ اگر واقعا احتمالات ریاضی درست می گویند و ممکن است آن ها وجود داشته باشند پس چرا هیچ وقت خودشان را به ما نشان نداده اند؟ این ها سوالاتی بود که برنده نوبل فیزیک، انریکو فرمی مطرح نمود.

دیگران کجا هستند؟ امروزه می دانیم که از لحظه شکل گیری کیهان 13.8 میلیارد سال می گذرد در حالی که سن زمین و منظومه شمسی حدود پنج میلیارد سال است یعنی اگر تمدن هوشمند فضایی در کهکشان وجود داشته باشد، زمان زیادی داشته برای این که خودش را به ما برساند یا حداقل پیغامی برای مان بفرستد. فرمی، فیزیک دان ایتالیایی، در سال 1950 میلادی در یک سخنرانی کوچک، نظریه ای عظیم را بیان کرد.

نظر فرمی این بود که هر تمدنی با استفاده از دانش ابتدایی درباره موشک ها و علاقه به گسترش تمدن خود می تواند به سرعت کل کهکشان راه شیری را از وجود خود با خبر کند و در طول هر 10 میلیون سال می تواند یک منظومه ستاره ای را تحت حکومت خود درآورد. هرچند 10 میلیون سال خیلی طولانی به نظر می رسد، اما در مقایسه با عمر جهان هستی مقدار کمی است چرا که سن جهان از مقیاس میلیارد سال است. بنابر حرف های او اگر در بین تمام سیاراتی که در کهکشان ما وجود دارد تعدادی قبل از ما شکل گرفته باشند پس یعنی باید از ما پیشرفته تر باشند و احتمالا به فناوری های سفر فضایی بین ستاره ای دست یافته باشند پس چرا خبری از آن ها نیست؟

فرمی هیچ وقت به جواب تناقض عظیمی که مطرح نمود نرسید و در سال 1954 جهان را بدرود گفت. حدود 20 سال بعد از مرگ فرمی، مایکل هارت اخترفیزیک دان آمریکایی در مقاله ای پاسخ هایی برای سوال های فرمی مطرح نمود و گفت دلایل مختلفی برای نیامدن بیگانگان فضایی به زمین وجود دارد مثلا این که آن ها تصمیم گرفته اند زمینی ها را به حال خود بگذارند و اصلا سراغ مان نیایند یا این که حیات هوشمند در کهکشان ما هنوز جوان است و تا وقتی که ما را پیدا نمایند و به ما برسند زمان می برد. فرضیه بعدی این بود که آن ها در گذشته از زمین بازدید نموده و رفته اند، در نهایت هم مطرح می نماید که سفر میان ستاره ای ممکن است به دلایل شرایط جسمی یا زیست شناختی برای آن ها ممکن نبوده است.

انگیزه ای برای ارسال کاوشگر

به نظر می رسد همه ما یک جایی در اعماق مغز و قلب مان دوست داریم تنها ساکنان عالمی با این وسعت نباشیم، به همین دلیل هم کوشش های زیادی برای کشف این راز نموده ایم. دانشمندان با ارسال کاوشگر ها و ماهواره های مخصوص سعی کردند از حقیقت پرده برداری نمایند. یکی از این ماموریت های فضایی ارسال تلسکوپ فضایی کپلر بود. تلسکوپی که از سال 2009 به فضا پرتاب شد و تا لحظات بازنشستگی اش حدود چهار هزار سیاره را به دور ستاره های مختلف شناسایی کرد. سیاراتی که برخی های شان در فاصله مناسبی از ستاره شان قرار گرفته اند و احتمال پیدایش حیات در آن ها وجود دارد.

پس از کپلر، ماهواره فضایی تِس مامور پیدا کردن سیارات فراخورشیدی شده است و دانشمندان حدس می زنند تِس سیارات بسیار بیشتری را شناسایی کند. تلسکوپ فضایی گایا که از سال 2013 و توسط آژانس فضایی اروپا به خارج از جو زمین پرتاب شده، یکی دیگر از چشم امید های دانشمندان برای یافتن سیاره های میزبان حیات است. گایا با دقت، ستاره های کهکشان راه شیری را آنالیز و سیاراتی در حد و اندازه های سیاره مشتری را شناسایی می کند. البته باید به خاطر داشته باشیم تمام این کوشش ها فقط برای یافتن موقعیت سیارات نسبت به ستاره ها کافی است و آنالیز شرایط جو سیاره و وجود آب و عناصر لازم برای شکل گیری حیات، به فناوری و تحقیقات بیشتر احتیاج دارد.

منبع: برترین ها
انتشار: 21 مهر 1399 بروزرسانی: 21 مهر 1399 گردآورنده: nfliri.ir شناسه مطلب: 1052

به "36 تمدن فضایی در کهکشان راه شیری؟!" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "36 تمدن فضایی در کهکشان راه شیری؟!"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید