دیزباد؛ روستایی بدون بی سواد، اهالی دغدغه محیط زیست دارند
به گزارش مجله نیلوفری، به گزارش خبرنگاران در خراسان رضوی، روستای دیزباد بالا از توابع بخش مرکزی شهرستان زبرخان در 85 کیلومتری شهر مشهد بر روی دامنه های جنوبی رشته کوه بینالود و به صورت پلکانی و در امتداد شرقی- غربی استقرار یافته است. معماری روستا به صورت پلکانی و مشابه روستای ماسوله در استان گیلان است. وجود چشمه ساران، قنوات متعدد، باغ های سرسبز و خرم و آب و هوایی خنک و دلپذیر باعث شده تا به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری نیشابور در شرق، در فصول مختلف، میزبان جمع کثیری از طبیعت گردان باشد. اما شهرت این روستا صرفا به واسطه طبیعت زیبا و مناظر بکر آن نیست؛ بلکه به سبب این است که 88 سال پیش و از سال 1312 هجری شمسی این روستا مدرسه داشته و حالا سال هاست که به عنوان روستای بی سواد کشور مطرح شده است و تنها روستایی است که صددرصد مردمش با سوادند.
مهندس محمود کُردی که بازنشسته وزارت جهاد کشاورزی است و 8 سال گذشته را در کسوت رئیس شورای اسلامی روستای دیزباد بالا در خدمت به هم دیارانش سپری نموده، در تبادل نظر با خبرنگار ایبنا می گوید: پس از آنکه کوشش اهالی برای متقاعدکردن آموزش و پرورش وقت، جهت ایجاد مدرسه دولتی در دیزباد به نتیجه نرسید، مردم آستین همت بالا زدند و علیرغم وجود مسائل اقتصادی، کمبودها و عدم دسترسی به امکانات، اقدام به ساخت مدرسه می کنند و در تاریخ 22 دی ماه سال 1318 با به کار دریافت یک معلم به صورت مقیم، متعهد می شوند که مخارج مدرسه، توسعه ساختمان و حقوق معلم را خودشان پرداخت کنند و این گونه می شود که اولین دبستان غیرانتفاعی روستایی ایران در دیزباد بالا تاسیس می شود.
وی با اشاره به نامگذاری این روز تاریخی در تقویم روستا اضافه می نماید: ما در شورای مشورتی روستا این روز را به نام روز محلی طلیعه خردورزی نامگذاری نموده ایم تا یاد و خاطره نیک اندیشی نیاکان این دیار برای همیشه در یاد زمان باقی بماند.
رئیس شورای مشورتی روستای دیزباد بالا در مورد اولین مدرسه تاریخی روستای دیزباد می گوید: این مدرسه چند سال پس از تاسیس به دولت واگذار شد و ساختمان مدرسه، کادر اداری، تعداد معلمان و دانش آموزان به تدریج افزایش یافت تا آنجا که مقطع دبیرستان نیز در آن دائر شد و روستاهای مجاور نیز بچه ها خود را برای تحصیل به دیزباد می فرستادند تا آنکه تعداد دانش آموزان این مدرسه در روزهای اوج خود در سال 1354 به بیش از 500 نفر رسید.
سوادآموزی؛ صبح ها، بچه ها، شبها، والدین
کٌردی همچنین بیان کرد: در زمان تاسیس مدرسه دیزباد، تعداد بزرگسالان دیزبادی بی بهره از نعمت سواد کم نبود و یکی از افتخارات این مدرسه آن است که صبح ها به بچه ها و شب ها به والدینشان سواد می آموختند تا آنکه در سال 1350 بی سوادی در دیزباد ریشه کن شد و روزنامه کیهان در 24 مرداد 1351 خبری با این تیتر منتشر کرد: دیزباد: اولین روستای بدون بیسواد ایران.
وی با بیان اینکه علاقه به تحصیل هم اکنون هم در دل مردم این دیار نهفته است، بیان می نماید: بسیاری از دانش آموزان مدرسه دیزباد پس از طی مراحل تحصیل به آموزگاری روی آوردند و در مدرسه دیزباد به تعلیم دانش آموزان پرداختند، علاقه به تحصیل امروز هم در این روستا ادامه دارد؛ چنانکه 250 معلم بازنشسته در دیزباد بالا وجود دارند و این روستا دانش آموختگان بسیاری دردانشگاه های معتبرجهانی دارد که چراغ علم را در این سرزمین همیشه روشن نگاه داشته اند.
رئیس شورای مشورتی روستای دیزباد بالا با اشاره به المان روستای دیزباد می گوید: اگرچه امروز از ساختمان آن مدرسه پرافتخار فقط قطعه زمینی به یادگار مانده است؛ اما در یادمان خردورزی نیک اندیشان این دیار، نمادی در مقابل روستا بنا کردیم که پایه آن نشان ژن وراثت، برج کبوتر به نشانه علاقه دیزبادی ها به محیط زیست و در رأس آن برشی از قلم، در احترام به مقام علم و دانش است تا به هر بیننده ای این پیغام را برساند که علاقه به دانش اندوزی و احترام به محیط زیست در نهاد هر دیزبادی است.
استفاده از خرد جمعی در تصمیمات روستا
علیرضا میرشاهی عضو شورای مشورتی روستا، یکی از دانش آموختگان مدرسه دیزباد و حالا استاد بازنشسته دانشگاه هم در تبادل نظر با خبرنگار ایبنا می گوید: اگرچه مشورت کردن در تصمیماتی که به زندگی اهالی مربوط می شود، از گذشته در دیزباد رایج بوده؛ اما شورای مشورتی روستا با تشکیل شورای مشورتی از سال 1392 و دعوت از بزرگان هر فامیلی، استفاده از خرد جمعی در تصمیم گیری را رسمیت بخشیده است.
وی اضافه کرد: از آنجا که شورای روستا یک مجلس کوچک محلی است که قوانین آن پس از انطباق با قوانین کشوری برای همه افراد لازم الاجرا است، لذا استفاده از اندیشه معتمدین روستا و دریافت نظرات ایشان، وفاق و همدلی و پایبندی به قانون را در میان اهالی با استقبال و رونق بیشتری توام می نماید و مشارکت مردمی -که یک اصل مهم در توسعه است- را افزایش می دهد.
فعالیت های زیست محیطی نشان از فرهنگ مردم روستاست
حسین خافی مدیر روابط عمومی شورای اسلامی روستای دیزباد بالا هم در تبادل نظر با خبرنگار ایبنا می گوید: رزق و روزی مردم روستا به آب و خاک و منابع طبیعی و محیط زیست وابسته است و تداوم حیات و معیشت در گروی صیانت از این موهبت های خداوندی است.
وی اضافه کرد: دیزبادی ها با استفاده از دانش بومی و تجارب پیشینیان و تداوم راه گذشتگان در کسب علم، به خوبی دریافته اند که حفظ آب در گروی حفظ و تقویت پوشش گیاهی منطقه است؛ پس طی 40 سال گذشته تعداد گله های خود را از 22 گله به 1 گله تقلیل داده اند تا هم تعادل مرتع و دام را رعایت کنند و هم به پایداری منابع آبی قنوات و چشمه های خود یاری کنند که نتیجه آن، حفظ فعالیت کشاورزی به عنوان شغل اصلی اهالی است.
مدیر روابط عمومی شورای مشورتی روستای دیزباد بالا ادامه می دهد: انجام دو فعالیت مشترک با دفتر تسهیلات کوچک برنامه عمران سازمان ملل متحد از دیگر افتخارات مردم دیزباد است.
خافی با بیان اینکه تمام فعالیت های زیست محیطی روستاییان دیزباد برگرفته از فرهنگ و دانش آنهاست، بیان می نماید: معتقدم آنچه دیزباد را از سایر روستاها متمایز نموده و اسباب توفیقات متعدد را فراهم آورده، تعلق خاطر اهالی دیزباد به کسب علم، اطلاع از دانش روزآمد و توجه به دانش بومی به عنوان دستاوردی برآمده از تجربه است.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران