سوغات تهران ؛ از خوراکی تا صنایع دستی - مجله نیلوفری

تهران، مرکز ایران یکی از شهرهای اصیل و بافرهنگی است که از گذشته آداب و رسوم خاصی داشته است. جاهای دیدنی تهران از جاذبه های طبیعی چون پارک ها، تنگه ها و آبشار گرفته تا اماکن تاریخی، موزه ها، کاخ ها و قلعه ها آن قدر متعدد هستند که بسیاری از آن ها را حتی ساکنان مرکز نیز نمی شناسند.

بسیاری از افراد شهر تهران را به عنوان شهری خاکستری و پر از دود و ترافیک می شناسند و فکر می نمایند که این شهر سوغات خاصی ندارد؛ اما این استان سوغاتی هایی دارد که نظیر آن ها را نمی توان در جای دیگری از ایران پیدا کرد. تهران بعلاوه مکان مناسبی برای خرید سوغاتی های دیگر شهرهای ایران است. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با سوغاتی های مختلف تهران از خوراکی های رنگارنگ و خوشمزه تا صنایع دستی منحصربه فرد آشنا کنیم.

با سوغات تهران آشنا شوید:

• انواع صنایع دستی تهران
• انواع سوغاتی های خوراکی تهران
• سوغات تهران را از کجا بخریم؟

انواع صنایع دستی تهران

تهران شهری فوق العاده برای خرید انواع و اقسام صنایع دستی است؛ زیرا در اطراف شهر تهران پر از شهرها و روستاهایی است که هریک صنعت مخصوص به خود را دارند و فراوریاتشان را برای فروش به بازارهای تهران می آورند. از عمده ترین صنایع دستی استان تهران می توان به شیشه گری، خراطی، سبدبافی، خاتم کاری، زیلوبافی، سفالگری و قلم زنی رویمس اشاره نمود.

چرم های نقاشی شده

چرم های نقاشی شده یکی از ارزنده ترین و معروف ترین سوغاتی های شهر تهران هستند که یادگاری از دوره قاجار به شمار می آیند. صنعت گران تهرانی پس از جنگ جهانی دوم علاوه بر نقاشی روی چرم، روی پارچه نیز طراحی و نقاشی می کردند و محصولاتی مجذوب کننده و خاص پدید می آوردند.

جاجیم فیروزکوه

شهرستان فیروزکوه در انتهای شمال شرقی تهران یکی از مقاصد گردشگری محبوب در استان تهران است که با وجود جاذبه هایی چون تنگه واشی، کاروان سراها، قلعه های قدیمی، گورستان های کهن و امامزاده های متعدد گردشگران بسیاری را به خصوص در فصل تابستان به سمت خود می کشاند.

فیروزکوه در منطقه ای کوهستانی نهاده شده است و یکی از برترین مراکز دامپروری منطقه محسوب می شود؛ به همین علت این منطقه در فراوری پشم مشهور است. جاجیم فیروزکوه با نقش و جنس فوق العاده یکی از صنایع دستی پرطرفدار این منطقه است و یکی از برترین گزینه ها برای خرید سوغات به شمار می آید.

قالی بافی و جاجیم بافی

قالی بافی یکی از صنایع دستی بسیار رایج در استان تهران (شهرهای کرج، دماوند و شمیرانات) است. قالی بافان در این شهرها بیشتر در زمینه چهره بافی و تابلو فرش متمرکز هستند؛ تابلوهایی نفیس که چهره خانه شما را تغییر می دهند. در سفر به تهران سری به چهارراه ولی عصر و راسته فروش تابلو فرش، جاجیم و فرش بزنید و سوغاتی های خاص بخرید.

چاپ باتیک

چاپ باتیک یا چاپ روی پارچه از صنایع دستی تهران به شمار می رود. برای فراوری این هنر زیبا، طرح های مختلف را روی پارچه با استفاده از رنگ های طبیعی به دست آمده از انار، زردچوبه و اسپرک و قالب های مخصوص ایجاد می نمایند.

شیشه گری و تراش شیشه

یکی از قدیمی ترین صنایع دستی تهران شیشه گری، تراش شیشه و نقاشی روی شیشه است. قدمت این هنر دستی به احتمال زیاد به بیش از 2000 سال قبل بازمی شود. امروزه نیز هنرمندان تهرانی با طراحی نقش های زیبا روی شیشه، آثار بی نظیری خلق می نمایند.

دیگر صنایع دستی تهران

سفالگری با خاک رس، هنر رودوزی (هنر دوخت دستی برای ایجاد طرح های زیبا روی پارچه های ساده) و ورنی بافی (تلفیقی از گلیم و فرش) از دیگر صنایع دستی تهران هستند که می توانید به عنوان سوغات بخرید.

انواع سوغاتی های خوراکی تهران

نان گلاج فیروزکوه

محصولات کشاورزی، انواع میوه های مرغوب (آلبالو و گیلاس، قیسی، زردآلو، سیب، گلابی، به، هلو، شلیل، انگور، انار، فندق، بادام و بادام زمینی) و غلات از محبوب ترین محصولاتی هستند که در شهر فیروزکوه یافت می شوند؛ اما این محصولات را می توان در دیگر منطقه ها ایران نیز خریداری کرد.

نان سنتی گلاج برترین سوغاتی شهر فیروزکوه است؛ نانی که نمونه آن را نمی توان در جای دیگر پیدا کرد. این نان سنتی به وسیله عشایر فیروزکوه به روشی منحصربه فرد طبخ می شود. نان گلاج را می توان تا یک ماه در یخچال نگهداری کرد. اگر در زمان عید نوروز به فیروزکوه سفر کردید، حتما سری به بازارچه های نوروزی این شهرستان بزنید تا بتوانید این نان سنتی خوشمزه را تهیه کنید.

سیب دماوند

سیب های باغ های دماوند از برترین سیب های کشور محسوب می شوند. این سیب ها انواع مختلفی از جمله سیب شمیرانی، گلشاهی، عباسی مشهد، دریان و اخلمد خراسان (در فصل پاییز) و بعلاوه سیب شفیع آباد، گلاب، عایق الماسی، کهنز و قندک (در فصل تابستان) دارند. سیب گلاب برترین و محبوب ترین سیب این منطقه است و یکی از لذیذترین سوغاتی های تهران به شمار می آید.

سیب خوش رنگ و لعاب دماوند تنها سوغاتی این منطقه نیست. گردو و عسل از دیگر محصولات باکیفیت دماوند هستند و خرید آن ها به عنوان سوغات به شدت توصیه می شود.

آلوچه و لواشک های دربند

دربند منطقه ای خوش آب و هوا و مناسب برای گردش و سرگرمی در تهران است. پس از گشت و گذار در دربند، خرید انواع آلوچه و لواشک های ترش، شیرین و ملس را نباید فراموش کنید؛ خوراکی های خوشمزه ای که سوغاتی های فوق العاده ای هستند.

کشمش شهریار

شهریار در بین شهرهای اطراف تهران به داشتن انگور و کشمش های مرغوب معروفیت دارد؛ پس اگر در طول سفر به تهران به شهریار رفتید یا در بازارهای تهران به کشمش شهریار برخوردید، حتما آن را به عنوان یک سوغات خوشمزه بخرید. شهریار منطقه ای خوش آب و هوا است و میوه و محصولات باکیفیتی چون چغندر، گوجه سبز و غلات دارد.

سوهان تهران

سوهان نوعی حلوا است که از جوانه گندم تهیه می شود و انواع مختلفی از جمله سوهان عسلی، سوهان کنجدی، سوهان حلوایی، سوهان بادامی، سوهان گزی، سوهان لقمه، سوهان کره ای، سوهان پشمکی و دسر سوهان دارد. سوهان قم معروف ترین سوهان ایران است؛ البته این محصول لذیذ در تهران (شهر ری) نیز به روشی مخصوصی فراوری می شود و کیفیت بالایی دارد. در سفر به شهر ری پس از زیارت حرم شاه عبدالعظیم به بازارهای این منطقه بروید و سوهان تهران را به عنوان سوغاتی بخرید.

دوغ آبعلی

شهر آبعلی در 10 کیلومتری شمال شرق رودهن از توابع شهرستان خوش آب و هوای دماوند در استان تهران واقع شده است. شهر آبعلی از گذشته علاوه بر وجود قدیمی ترین پیست اسکی ایران، دارای رستوران ها و کبابی های معروف بود. وجود چند چشمه آب معدنی از جمله چشمه آبعلی هراز، سبب تاسیس کارخانه آب معدنی ایران در سال 1317 در این منطقه شد. از زمان قدیم در آبعلی می گفتند:

چلوکباب مطبوع است به شرط اینکه با دوغ آبعلی نوش جان شود.

در گذشته علاوه بر کارخانه آب معدنی ایران که دوغ خود را با نام تجاری دوغ آبعلی و به صورت شیشه ای وارد بازار می کرد، دوغ دیگری به نام دوغ البرز در پایین دست چشمه آبعلی با شعار دوغ البرز به سلامت شما یاری می نماید تاسیس شد؛ اما این برند نتوانست با دوغ آبعلی رقابت کند. دوغ آبعلی تنها فرآوری نماینده دوغ گازدار به شیوه صنعتی بود. دوغ آبعلی در دهه 20 در شیشه های لیمونادی و قهوه ای رنگ و در جعبه های چوبی به منطقه ها دوردست فرستاده می شد و محبوبیت بسیاری داشت. نوشیدن این دوغ گوارا در کنار جاده یکی از سرگرمیات مردمی به شمار می آمد که از تهران به سمت شمال حرکت می کردند.

شدت گاز در دوغ های آبعلی به حدی بود که باید درب آن را با مهارت خاصی باز می کردید؛ در غیر این صورت دوغ به سر و صورت شما می پاشید. به علاوه اگر دوغ فاسد می شد، با کوچک ترین تکانی شیشه آن می ترکید. گازدار بودن دوغ آبعلی به خاطر استفاده از آب چشمه آبعلی بوده است؛ چشمه ای که در آن آلودگی میکروبی به وجود نمی آید و آب آن علاوه بر خواص درمانی و تنظیم کلسترول و اسید اوریک، دارای دی اکسید کربن است؛ ماده ای که باعث تنظیم دستگاه گوارش می شود و به هضم سریع تر غذا یاری می نماید.

کارخانه آب معدنی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی مصادره و به بنیاد مستضعفان و جانبازان تحویل داده و در سال 1367 بر اثر وقوع سیل دچار آسیب و تخریب شد. کارخانه آب معدنی ایران پس از بازسازی در سال 1373 در ابتدا در اختیار شرکت زمزم و سپس شرکت بهنوش نهاده شد. دوغ آبعلی یکی از خوراکی ها و سوغاتی های مخصوص تهران است. این دوغ سنتی به وسیله روستاییان و دامداران منطقه آبعلی در جاده هراز درست می شود. دوغ آبعلی طعمی بی نظیر و لذیذ دارد و به عنوان یکی از سالم ترین نوشیدنی های ایرانی شناخته می شود. دوغ آبعلی کماکان در شیشه سرو می شود و به محض مزه کردن، شما را به روزهای گذشته می برد.

سبزی کوهی

سبزی های محلی و کوهی از برترین سوغاتی هایی هستند که می توان در حومه تهران به خصوص در فیروزکوه پیدا کرد. انواع مختلفی از سبزی کوهی، قارچ و داروهای گیاهی در فصل بهار می رویند؛ البته در دیگر مواقع سال نیز می توان سبزی خشک شده را از فروشگاه ها خریداری کرد.

سوغات تهران را از کجا بخریم؟

آدینه بازار پارکینگ پروانه

آدینه بازار پارکینگ پروانه در چهارراه استانبول تهران یکی از مکان های مناسب برای خرید سوغاتی در تهران بود. این پارکینگ سه طبقه در خیابان جمهوری قرار داشت و در سال های گذشته در روز آدینه ها محل بساط فروشندگان بود؛ فروشندگانی که صنایع دستی تهران یا سوغات شهرهای دیگر مانند گلیم های خوش نقش و نگار، گیوه، لباس های سنتی، شال های ترکمن و انواع و اقسام ظرف و ظروف و عتیقه جات را در این پارکینگ در اختیار علاقه مندان قرار می دادند. این مرکز خرید هر آدینه از ساعت هشت صبح تا ساعت 16 عصر باز بود.

فقدان ایمنی سازه و مقاومت در برابر حریق، اتمام قرارداد حقوقی سه ساله و نیز تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر تعطیلی بازارها و محل های اجتماع از جمله عواملی بودند که فعالیت پارکینگ پروانه را تحت تاثیر قرار داد و در نهایت منجر به توقف فعالیت پاساژ پروانه از اسفندماه 1398 شدند؛ بازاری که هواداران بسیاری بین گردشگران داخلی و خارجی داشت. فروشندگان و هنرمندان پارکینگ پروانه از 12 دی 1399 فعالیت خود را در محل باغ هنر اراضی عباس آباد از سر گرفتند و شما می توانید برای خرید صنایع دستی و سوغاتی به این مکان نو بروید.

• آدرس نو پارکینگ پروانه:تهران، اتوبان همت (شرق به غرب)، بعد از خروجی حقانی یا اتوبان حقانی (غرب به شرق)، بعد از اتوبان مدرس، بلوار کتابخانه ملی (مشاهده روی نقشه)

بازار تجریش

بازار تجریش با بوی خوش میوه های تازه و خوش رنگ و لعاب و ترشی های خانگی یکی از برترین مکان هایی است که می توان در آن به خرید سوغاتی های تهران پرداخت. در فصل تابستان توت و شاه توت، سیب دماوند، انواع و اقسام سبزی های کوهی و دیگر محصولات تازه در بازار تجریش به فروش می رسند. در محدوده این بازار، مراکز خرید بسیاری مانند پاساژ قائم و مرکز خرید ارگ نیز وجود دارند که می توانید به آن ها نیز سری بزنید.

• آدرس: استان تهران، تهران، ضلع جنوب غربی میدان تجریش، جنب ایستگاه مترو، بازار تجریش (نمایش روی نقشه)

خیابان ویلا

خیابان ویلا یا خیابان استاد نجات الهی با ده ها فروشگاه صنایع دستی مکانی فوق العاده برای خرید صنایع دستی تهران و دیگر شهرهای ایران (انواع بلور و شیشه، ملیله کاری، ظروف نقره و سفال) است.

• آدرس: استان تهران، تهران، فردوسی (مشاهده روی نقشه)

قهوه فروشی ها

قهوه فروشی های تهران با بویی خوش در خیابان ها و پیاده روها بسیار وسوسه انگیز هستند و مکانی مناسب برای خرید قهوه های باکیفیت به شمار می آیند. قهوه از محصولات بومی کشور ما نیست؛ با این وجود می توان از تهران برای سوغات قهوه خرید. از جمله قهوه فروشی های مشهور تهران می توان به مغازه قدیمی قهوه ادنا (در ضلع شمالی میدان هفتم تیر و اول خیابان مفتح شمالی) با ویترینی کوچک و شلوغ و پر از بسته های کوچک و بزرگ قهوه، کاکائو و چای، قهوه ست (نرسیده به میدان فردوسی سر خیابان استاد نجات الهی) با ویترینی پر از دانه های قهوهای آسیاب نشده و قهوه ریو در چهارراه استانبول اشاره نمود.

شعبه های شهر کتاب

شهر کتاب در نقاط مختلف تهران شعبه دارد و مکانی مناسب برای خرید صنایع دستی و سوغات تهران به شمار می آید.

دیگر مکان های مناسب برای خرید سوغات تهران

کارگاه های شیشه گری و پتوبافی در ملارد، کارگاه های زیلوبافی در روستاهای گرگ تپه، شهرک مدرس و باقر آباد و پارچه بافی در روستای خیرآباد در حومه تهران از دیگر مکان های مناسب برای خرید سوغات تهران هستند.

اگر اطلاعات بیشتری از سوغات تهران دارید یا سوغاتی را می شناسید که در این مقاله به آن اشاره نشده است، در بخش نظرات همین مقاله، اطلاعات خود را با ما و دیگر کاربران خبرنگاران به اشتراک بگذارید.

پرسش های متداول

برترین سیب دماوند کدام سیب است؟

سیب گلاب برترین و محبوب ترین سیب این منطقه است و یکی از لذیذترین سوغاتی های تهران به شمار می آید.

برترین سوغات شهر فیروزکوه چیست؟

نان سنتی گلاج برترین سوغاتی شهر فیروزکوه است.

چاپ باتیک چیست؟

چاپ باتیک به چاپ روی پارچه گفته می شود.

سوغات تهران را از کجا بخریم؟

مرکز خرید پروانه، خیابان ویلا و بازار تجریش از جمله برترین مکان هایی هستند که می توانید سوغات تهران را از آن ها بخرید.