دودکش جن از جاذبه های توریستی زنجان - مجله نیلوفری

دودکش جن، کوه سرها یا مناره های سنگی نازک و بلندی هستند که از زیر یک حوضچه خشک و بایر یا زمین سنگلاخ و بدبوم بیرون آمده اند. این دودکشهای زمین شناختی که ممکن است از 1/5 تا 45 متر بلندا داشته باشند، معمولاً دربردارنده سنگ های نرم هستند که بر روی آن سنگ های سخت تر و کمترفرسوده ای قرار گرفته که این خود آن ها را در برابر عناصر فرساینده نگهداری می نماید. دودکش جن و قلعه بهستان یا قلعه ماه نشان از جاذبه های گردشگری زنجان هستند که تا به حال کمتر شناخته شده اند. این دو در نزدیکی روستاهای بهستان و ماه نشان در حدود 110 کیلوتری زنجان واقع شده اند.

تعداد دو عدد از این دودکش ها در مسیر ماه نشان نرسیده به قلعه موجود است. این پدیده طبیعی در اصطلاح زمین شناسی هودو (Hoodoo) نامیده خواهد شد و در واقع نوعی سنگ به شکل قارچ می باشد که بر اثر فرسایش پدید آمده و شبیه به مناره بلند و نازکی است که سنگ دیگری روی آن واقع شده است. هودوها بیشتر در آمریکا دیده می شوند که یک نمونه از آن ها در منطقه برایس کنیون می باشد که تصاویر آن نیز بسیار مشهور است.

دودکش جن به چه معناست؟

در غرب رودخانه می سی سی پی و شرق کوه های راکی آمریکا و کانادا نیز این پدیده های طبیعی دیده شده اند. در کپه داغ ترکیه نیز وجود دارند که مردم داخل آن ها زندگی می نمایند. در صربستان و تایوان نیز این منظره ها دیده شده اند. در قسمت فرانسوی کوه های آلپ این پدیده را به نام خانم هایی با موهای درست شده می شناسند. در روستای وردیج در نزدیکی منطقه وردآورد نیز نمونه هایی موجود است که به علت شکل و نوع فرسایش، آن ها را هودو می نامند اما فقط در زنجان آن ها را دودکش جن نام گذاشته اند که در این خصوص علت مشخصی وجود ندارد و شاید به اعتقادات کهن مردم این خطّه برمی شود.هودوها بیشتر در آمریکا دیده می شوند، در برایس کنیون که تصاویر آن نیز بسیار مشهور است. در غرب رودخانه می سی سی پی و شرق کوه های راکی آمریکا و کانادا هم دیده شده اند. در کپه داغ های ترکیه هم هستند و مردم داخل آن ها زندگی می نمایند. در قسمت فرانسوی کوه های آلپ نیز آن ها را به نام خانم هایی با موهای درست شده می شناسند. هودوها در صربستان و تایوان هم وجود دارند.

صرب ها حتا این پدیده ها را از سال 1959 میلادی تحت حفاظت قرار داده اند و برای ثبت در لیست عجایب هفت گانه دنیا نو، آن ها را نامزد نموده اند. در روستای وردیج (نزدیک منطقه وردآورد) در استان تهران هم نمونه هایی موجود است که به علت شکل و نوع فرسایش شان آن ها را هودو می نامند؛ اما فقط در زنجان آن ها را دودکش جن نام گذاشته اند. هودوها همیشه پدیده ای مجذوب کننده برای ژئوتوریست ها و زمین شناسان بوده اند؛ اما گویا وجود نام مجذوب کنندهی مثل دودکش جن هم تا کنون نموفق شده علاقه مندان به این حوزه را به زنجان بکشاند و این پدیده، دور از اقدامات حفاظتی، در معرض تخریب واقع شده است، بویژه دژ کهن پای آن با نام قلعه بهستان که 64 اتاق و دو راه پله دارد و ثبت ملی هم شده، اما آنجا نیز به علت نبود حفاظت کافی در حال تخریب شدن است. هودوها همیشه پدیده ای قابل توجه برای زمین شناسان هستند اما از هودوهای زنجان هیچ حفاظتی انجام نخواهد شد و در معرض تخریب واقع شده است.

موقعیت مکانی

استان زنجان، 20 کیلومتری شهر ماه نشان و 120 کیلومتری زنجان ، نزدیکی روستای بهستان

مسیر دسترسی به دودکش جن و قلعه بهستان

از کنار دودکش ها که عبور کنیم نرسیده به ماه نشان، به بقایای قلعه ای بزرگ می رسیم که قلعه بهستان یا تخت دیو نام دارد.

وارد آزادراه زنجان - تبریز شوید. 35 کیلومتر که از زنجان دور شدید، خروجی ماه نشان را در منطقه ای به نام نیک پی خواهید دید و باید وارد این مسیر شوید. این جاده در ضلع جنوبی آزادراه است و 60 کیلومتر که در آن برانید، پیش از ماه نشان به بهستان می رسید. بعد از رسیدن به سه راهی ایلی بلاغ مسیر را به سوی ماه نشان ادامه دهید و روستای میرآخور را هم رد کنید. زمانی که از روی پل قزل اوزن عبور کردید، بلافاصله جاده فرعی سمت چپ تان را انتخاب کنید که از روستاهای سریک و تک آغاج و بهستان رد خواهد شد و سپس به قلعه بهستان می رسد.